کود چیست؟

کود چیست؟ به هر ماده آلی، معدنی، شیمیایی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا رفتن عناصر خاک و در نتیجه حاصل خیزی و عملکرد کیفی خاک شود کود گفته می‌شود. استفاده صحیح از کودها باعث افزایش کیفیت و کمیت محصول می‌شود. باید کیفیت کود از هر لحاظ مورد بررسی قرار گیرد و از کودهایی که برای محیط زیست و انسان‌ها کمترین خسارت را وارد می‌کنند استفاده کرد. هر گیاهی به برخی از عناصر نیاز دارد پس باید با شناخت دقیق گیاهان و درختان بهترین نوع کود را انتخاب کرد. به عنوان مثال ازت بالا در کاکتوس‌ها و گیاهان گوشتی باعث افزایش میزان آب در بافت‌ها شده و در صورت مصرف زیاد این گیاهان از بین خواهند رفت در حالی که کاکتوس‌ها و ساکولنت ها به پتاسیم بیشتری نیاز دارند.

کودها به چند دسته تقسیم می‌شوند: کودهای آلی یا ارگانیک – کودهای بیولوژیک یا زیستی – کودهای شیمیایی

کودهای شیمیایی:
برخی از کودهای شیمیایی جز عناصر پر مصرف گیاه یا ماکرو المنت و برخی نیز جز عناصر کم مصرف گیاه یا میکرو المنت می‌باشد.

عناصر پر مصرف یا ماکرو شامل: فسفر – پتاس – کلسیم – ازت – منیزیم

عناصر کم مصرف یا میکرو شامل: آهن – مس – بر – روی – منگنز

به کودهایی که مجموع عناصر فوق را با هم و به نسبت متناسب دارا باشد اصطلاحاً کود کامل اطلاق می‌شود.

گیاهان مختلف بر حسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایش برگ و خاک به کودهای فوق نیازمند خواهند بود.

ترکیب شیمیایی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر، بسیار متفاوت‌اند. این تفاوت‌ها بر مورد مصرف، نحوه پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تأثیر بسیار مهمی دارند. بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیائی قبل از انتخاب و یا مصرف آنها ضرورت دارد.

کودهای آلی یا ارگانیک:
به کودهایی اطلاق می‌شوند که منشأ طبیعی دارند. این کودها از منابع طبیعی، جلبک‌های دریایی، مواد آلی جنگل، زغال سنگ و غیره گرفته می‌شوند. امروزه به دلیل ارگانیک بودن این کودها مصرف این نوع کود بیشتر شده است. این کودها کمترین خسارت را به محیط زیست وارد می‌کنند.

کودهای بیولوژیک یا زیستی:
این کودها که نسل جدیدی از کودهای موجود می‌باشند در حقیقت میکرو ارگانیسم‌های مفیدی هستند که در تغذیه گیاهان نقش همزیستی داشته و به تثبیت و جذب بهتر عناصر کمک می‌کنند.

کودهای زیستی (کود بیولوژیک) به مواد حاصل خیز کننده ای گفته می‌شود که دارای تعداد کافی از یک یا چند گونه از میکروارگانیسم‌های سودمند خاکزی هستند. کودهای زیستی، ریز اندامگان‌هایی (میکروارگانیسم‌هایی) هستند که قادرند عناصر غذایی خاک را در یک فرآیند زیستی تبدیل به مواد مغذی همچون ویتامین‌ها و دیگر مواد معدنی کرده و به ریشه خاک برساند. مصرف کودهای زیستی کم هزینه‌تر هستند و در اکوسیستم آلودگی به وجود نمی‌آورد. کودهای زیستی مواد نگه‌دارندهٔ میکرو ارگانیزم‌های سودمند خاک می‌باشند.

کودهای حیوانی:
منظور از کود حیوانی مجموعه‌ای از مواد بستری، ادرار و مدفوع گاو، گوسفند، اسب، مرغ یا هر حیوان دیگری است که از محل نگهداری آنها به‌دست می‌آید. درصد مواد غذایی کود حیوانی و کیفیت فیزیکی آن به عواملی مثل نوع حیوان، کیفیت مواد بستری، میزان پوسیدگی کود، تغذیه دام، میزان سدیم و مقدار بذر علف‌های هرز، اسپور بیماری‌ها، لارو و تخم حشرات، شن و خاک بستگی دارد. درصد ازت کود گاوی کمتر از کود گوسفندی و مرغی است. ولی درصد ازت وفسفر در کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است. هر چقدر جثه حیوان کوچکتر باشد میزان ازت در مدفوع آن بیشتر است برعکس جثه حیوان هر چقدر بزرگتر باشد میزان پتاس در مدفوع آن بیشتر است.