آموزش نگهداری از درخت ازگیل : درخت ازگیل با نام علمی Mespilus germanica از خانواده گلسرخیان میباشد. میوه ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابلخوردن نیست. ازگیل از حدود ده هزار سال پیش در جنوب دریای مازندران درمناطق گیلان و مازندران در ایران کشت میشد. میوه ازگیل سرشار از ویتامینهای B و C است.
آموزش نگهداری از درخت ازگیل:
خاک:
ازگیل نسبت به خاک سختگیر نیست اما در خاکهایی با زهکش مناسب و خوب که محتوی خاکبرگ نیز هستند به خوبی رشد میکند. خاکهای آهکی و یا خاکهایی سنگین که زهکش خوبی ندارند از دلایل عدم رشد این گیاهان هستند. بین هر دو درخت میبایست حدود ۵-۴ متر فاصله در نظر گرفت. در اواسط بهار میتوان از کودهایی همانند ۲۰-۲۰-۲۰ به میزان ۷۰ گرم در هر متر مربع و یا حدود ۲۲۰ گرم کود با فرمول ۵-۵-۵ در هر متر مربع استفاده کرد. بعد از کود دهی نیز اضافه کردن لایهای به ضخامت ۵ سانتیمتر از خاک برگ و یا کود دامی پوسیده بر روی سطح خاک، نیاز تغذیه ای گیاه را در طی سال فراهم میکند و نیازی به دادن کود در مابقی سال نیست.

نور:
مکانهایی با حداقل حدود ۶-۵ ساعت نور مستقیم برای این گیاه مناسب است. نور شدید آفتاب بخصوص اگر به همراه دمای بالا باشد اصلاً مناسب این گیاه نیست و برگهای آن را خواهد سوزاند. بنابراین اگر در مکانی زندگی میکنیم که تابستانی ملایمتر و معتدلتر دارد میتوان گیاه را در مکانی کاشت که از نور مستقیم آفتاب برخوردار باشد اما هر مقدار که به گرما و شدت نور تابستان منطقه کاشت افزوده شود میبایست درخت را در مکانی کاشت که بخصوص از ظهر به بعد از سایه برخوردار باشد.بااینوجود همانطور که در قسمت آبیاری اشاره کردیم، گرمای بالای تابستان و نور مستقیم آفتاب در این فصل به همراه خشکی هوا مانع از رویش و میوه دهی مناسب این گیاه خواهد بود.
آبیاری درخت ازگیل:
درخت ازگیل سیستم ریشهای عمیقی دارد بااینوجود مناسب مناطق نیمهخشک نیست و در مناطقی که از بارندگی مناسب سالانه برخوردار است میبایست کاشته شود حتی اگر آب مورد نیاز آن را در مناطق نیمهخشک تأمین کنیم باز هم خشکی و عدم رطوبت هوا به همراه گرمای این مناطق مانع از رشد و نموی این گیاه خواهد شد. این گیاه به طور کل به آبیاری میانه و متوسط نیاز دارد و گیاهان جوان را در سال اول و همچنین دوم پس از کاشت میبایست هر هفته آبیاری کرد تا سیستم ریشهای آنها قویتر شود. گیاهان مسن را میتوان بافاصله هر ۳-۲ هفته آبیاری کرد. البته آبیاری این گیاهان بستگی به میزان بارش باران دارد و در مناطقی که از بارندگی خوبی برخوردار هستند گاهی نیاز به آبیاری گیاهان بالغ نیست.

دما:
درخت ازگیل در فصل رکود و خواب و در طی زمستان میتواند سرما را تا حدود ۲۸- درجه تحمل کند البته بهشرط اینکه در محل کاشت آن بادهای سرد و شدید زمستانی وجود نداشته باشد. در صورت سرمای شدید و وزش باد شاخسار درخت خشک خواهند شد و آسیب خواهد دید.
آموزش تکثیر درخت ازگیل:
دانههای ازگیل را میتوان کاشت تا گیاهی جدید بهدست آورد البته احتمال اینکه گیاه بهدست آمده از کاشت بذر در آینده میوههایی نه چندان خوب و خوراکی تولید کند وجود دارد به همین دلیل از روش پیوند زنی برای تکثیر این گیاه معمولاً استفاده میشود. به هر حال برای استفاده از بذرها میبایست صبر کرد تا میوه بر روی درخت به خوبی برسد و حدود اواخر پاییز آن را از روی درخت جدا کرد. باید بذرها را از داخل گوشت بیرون آورد و با قرار دادن آنان در ظرفی آب باقیمانده گوشت میوه را به خوبی نرم و از روی سطح دانهها پاک کرد. بذر ازگیل پوسته سفت و محکمی دارد که میتواند مانع از جوانهزنی آن شود. بهتر است که برای آماده ساختن بذرها آنها را بلافاصله بعد از بیرون آوردن از میوه در میان موادی که کمی رطوبت نگه میدارند همانند پیت خزه، کوکوپیت و موادی مشابه، به مدت ۳-۲ ماه در دمای ۵-۱ درجه نگهداشت و سپس نسبت به کاشت آنان اقدام کرد.

قلمه چوب سخت روش دیگری برای تکثیر این گیاه است و البته توجه داشته باشید اصولاً میزان موفقیت در ریشه زایی قلمههای این گیاه پایین است و استفاده از هورمونهای ریشهزایی بر روی انتهای قلمهها قبل از کاشت و قرار دادن آنان در بستر ریشهزایی، احتمال دستیابی به موفقیت را افزایش میدهد. قلمهها را میتوان در اواخر پاییز از گیاه تهیه کرد. طول قلمه را میتوان حدود ۲۰ سانتیمتر در نظر گرفت و از شاخههایی که به اندازه یک مداد معمولی ضخامت دارند تهیه کرد. قلمه در مخلوط همانند خاک برگ و شن کاشت میشود و تا نیمه ارتفاعی که دارد در درون خاک قرار میگیرد. ظرف محتوی قلمه در مکانی پر نور و روشن اما به دور از تابش مستقیم اشعه آفتاب با دمای حدود ۲۴-۲۱ درجه سانتیگراد قرار میگیرد. سطح خاک را نباید اجازه دهیم تا خشک شود و حدود ۶-۴ هفته طول میکشد تا ریشهها شکل بگیرند. از طرفی اگر درختان ازگیل با صفات خوب میوه دهی و کیفیت بالای میوه وجود دارند میتوان از آنان پیوندک تهیه کرد و بر روی پایههای تهیهشده از درختان ازگیل که با روش کاشت دانه بهدست آمدهاند (و احتمالاً میوه خوبی تولید نمیکنند) و همچنین پایههایی از درختان گلابی و به پیوند زد. ازگیل روی گلابی و به سازگاری دارد و قابل پیوند است. پیوند معمولاً بر روی پایه و در سال اول و یا دوم رشد و نمو پایه و در فاصله ۵-۴ سانتیمتری از سطح خاک انجام میشود.
هرس:
درخت ازگیل نیاز به هرس ندارد و حتی شاید هرس این درخت و اصرار به قطع شاخسار به ضرر آن تمام شود بنابراین هرس آن محدود به حذف شاخساری میشود که شکسته و آسیب دیده هستند و یا نهایتاً شاخساری مسن آن که رو به مرکز گیاه رشد کردهاند و بسیار مزاحم رشد سایر شاخهها هستند. در این صورت لازم است که عمل هرس را در زمان خواب و رکود گیاه یعنی در اواخر فصل زمستان انجام داد.
آفت و بیماری:
درخت ازگیل بهطور کل مشکلات و بیماریهای خاص و یا زیادی ندارند. در بین آفات گاهی شتهها و لارو برخی دیگر از حشرات مشکلاتی را ایجاد میکنند و از بین بیماریها آتشک بیشتری مزاحمت را به وجود میآورد همچنین گاهی بیماریهای زنگ و سفیدک پودری بخصوص زمانی که هوا مرطوب و مکان کاشت از نور مناسبی برخوردار نیست و سایه است مشکلاتی را ایجاد میکنند.
منبع: باغبانی سبز
انتشار:میهن کاکتوس