آموزش نگهداری کاکتوس‌ برای همه از مبتدی تا حرفه ای

اصول نگهداری کاکتوس ها

اگر تازه به کاکتوس‌ها (cactus) علاقه‌مند شده‌اید با مطالعه این مقاله می‌توانید به آسانی این گیاهان زیبا را پرورش داده و از نگهداری آنها لذت ببرید. کاکتوس‌ها گیاهان گوشتی با تنوع زیاد هستند که دارای شکل‌ها و رنگ‌های مختلفی می باشند. کاکتوس گیاه بسیار مقاومی است که نگهداری از آن بسیار ساده است و به راحتی میتوان در خانه، آپارتمان، محل کار و هر جایی که نور باشد پرورش داد. البته نگران نباشید بدون نور هم میشه کاکتوس نگهداری کرد با استفاده از لامپ های مخصوص رشد گیاهان.

مزایای نگهداری کاکتوس در خانه

کاکتوس ها دارای فواید زیادی هستند مانند تولید اکسیژن، تصفیه کننده قوی هوا، جذب پارازیت ها و امواج وای فای(ثابت نشده)، افزایش رطوبت هوا که باعث شادابی پوست می شود، دیزاین خانه و کلی مزیت دیگر.

آموزش نگهداری کاکتوس

برای داشتن یک کاکتوس شاداب و زیبا که بتواند مانند یک دستگاه اکسیژن ساز کیفیت هوای خانه را بالا ببرد رعایت نکات زیر ضروری است.

  • نور
  • آبیاری
  • دما
  • خاک
  • آفت و بیماری‌ها
  • تکثیر
  • نکاتی برای خرید

نور مناسب برای کاکتوس

کاکتوس ها برای رشد و زندگی به نور کافی نیاز دارند. نور خورشید بهترین منبع نوری می باشد ولی درصورتی که به نور خورشید دسترسی نداشته باشید میتوان از لامپ های مخصوص رشد گل و گیاه استفاده کرد. در فصل رشد یعنی بهار و تابستان کاکتوس روزانه حداقل به ۴ تا ۵ ساعت نور ملایم آفتاب نیاز دارد.

آیا از نور مصنوعی میتوان برای پرورش کاکتوس استفاده کرد؟

بله از انواع لامپ های مخصوص رشد گیاهان میتوان برای پرورش و نگهداری کاکتوس استفاده کرد.

چرا کاکتوس من باریک میشه؟

در صورت تامین نشدن نور کافی کاکتوس ها باریک رشد کرده و به اصطلاح علفی میشوند. و اگر این شرایط ادامه یابد در نهایت کاکتوس از بین می رود. اولین نشانه های کم نوری در کاکتوس رنگ پریدگی در قسمت نوک آن است. با مشاهده این حالت باید کاکتوس را به جای پر نورتر منتقل کرد.

بهترین مکان برای نگهداری کاکتوس در منزل؟

پشت پنجره های جنوبی معمولا مکان خیلی خوبی برای پرورش کاکتوس می باشد. ولی اگر احساس کردید آفتاب خیلی شدید است باید نور را به وسیله شیشه مات کن یا توری فیلتر کنید. یعنی با این کار از شدت تابش نور کاسته می شود و کاکتوس دچار آفتاب سوختگی نمی شود.

 

کم نور شدن کاکتوس در تاریکی

اصول آبیاری کاکتوس‌ها

کاکتوس ها معمولا در مناطق کم آب مانند جنوب قاره آمریکا زندگی میکنند و به خوبی با شرایط کم آب سازگار شده اند و میتوانند مدت ها بدون آب زندگی کنند. پس نباید کاکتوس ها را زیاد آبیاری کنیم زیرا آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد.

فاصله بین دو آبیاری در کاکتوس ها به عوامل زیادی مانند دمای محیط، میزان نور، رطوبت محیط، بافت خاک، زهکشی گلدان و عوامل دیگر بستگی دارد. در بین دو آبیاری باید خاک کاملا خشک شده باشد.

کف گلدان کاکتوس حتما باید دارای سوراخ هایی برای خروج آب اضافه باشد.

کی به کاکتوسم آب بدم؟

به طور کلی در فصل رشد(بهار و تابستان) هر هفت روز تا ده روز یک مرتبه آبیاری کافی است و در فصل های سرد هر دو تا سه هفته یا بیشتر، یک مرتبه آبیاری کافی می باشد.

چه آبی برای کاکتوس مناسب است؟

آب های تا حدودی اسیدی مثل آب باران یا آب رودخانه خیلی عالیه ولی خیلی مهم نیست از آب لوله کشی میتوان برای آبیاری کاکتوس استفاده کرد. از آب های شور و دارای املاح خیلی زیاد برای آبیاری کاکتوس استفاده نکنید.

آیا ریختن آب روی کاکتوس مشکلی دارد؟

خیر ریختن آب بر روی تنه کاکتوس مشکلی برای گیاه ایجاد نمی کند، ولی بهتر است زمانی که هوا سرد است یا در زیر تابش آفتاب مستقیم روی کاکتوس آب نریزیم.

چقدر آب بدم؟

در حدی که خاک خیس شود و آب به تمامی بخش های ریشه برسد. درصورتی که کف گلدان سوراخ باشد و خاک ماسه ای، آب اضافی فورا باید از کف گلدان خارج شود. در فصل گرم بیشتر و در فصل سرد کمتر آب بدید.

آیا میتوان به کاکتوس کود داد؟

بله برای افزایش رشد و گلدهی در فصل رشد میتوان از کودهای مخصوص کاکتوس استفاده کرد. هر ۲۰ تا ۴۰ روز یک بار کودهی در فصل رشد کافی است.

آبیاری کاکتوس با آب پاش قرمز

بهترین دما برای نگهداری کاکتوس چند درجه است؟

دمای مناسب بستگی به فصل نگهداری دارد. در فصل بهار و تابستان دما در حدود ۱۸ تا ۳۵ درجه بسیار مناسب خواهد بود و در فصل پاییز و زمستان ۱۰ تا ۲۰درجه سانتی گراد دمای مناسبی برای نگهداری کاکتوس هاست(ممکن است این دماها برای گونه های مختلف متفاوت باشد). با کوتاه شدن روزها کاکتوس ها کم کم برای خواب زمستانی آماده می شوند و با کاهش دما به خواب می روند و رشد نمی کنند، دقیقا در همین زمان است که باید آبیاری کاکتوس ها کاهش داده شود.

آیا خواب زمستانی ضروری است؟

برای رشد بهتر در فصل رشد و شکوفایی، کاکتوس ها هم مانند درختان نیاز به طی کردن خواب زمستانی هستند.

آیا کاکتوس ها یخ می‌زنند؟

کاکتوس ها آب زیادی در بافت های خود ذخیره می‌کنند و درصورتیکه دما به زیر صفر درجه برسد خیلی زود دچار یخ زدگی می شوند پس بهتر است دمای محل نگهداری کاکتوس به زیر صفر درجه نرسد.

از قرار دادن کاکتوس در مقابل باد کولر و یا روی بخاری و رادیاتور خودداری کنید.

کاکتوس در مقابل کولر یا روی رادیاتور بخاری

بهترین خاک برای کاکتوس چه خاکی است؟

یکی از موارد مهم در سلامت کاکتوس‌ها خاک مناسب است. برای کاکتوس از انواع خاک‌ها میتوان استفاده کرد. خاک‌هایی که دارای زهکشی مناسبی باشند یعنی آب کمتری در خود نگه دارند مانند خاک‌های ماسه‌ای برای کاکتوس‌ها مناسب است. از ترکیب ماسه با پیت ماس، کوکوپیت، ورمی و بسیاری از ترکیب‌های دیگه می‌توان استفاده کرد. خاک‌های رسی و خاک باغچه یا خاک برگ برای کاکتوس‌ها خیلی مناسب نیست.

کی خاک گلدان کاکتوس را عوض کنم؟

بهتر است هر یک تا دو سال یک مرتبه خاک گلدان کاکتوس را عوض کنید تا هم ریشه های جدید تولید شود و هم کاکتوس رشد بیشتری داشته باشد.

 

چه نوع گلدانی برای کاکتوس مناسب است؟

از انواع گلدان‌های پلاستیکی، سفالی، فلزی و سنگی میتوان استفاده کرد. گلدان کاکتوس نباید خیلی بزرگ باشد چون رطوبت زیادی در خاک باقی می ماند و نه خیلی تنگ که ریشه تحت فشار باشد. کف گلدان باید دارای  سوراخ هایی برای خروج آب اضافی باشد.

تعویض خاک کاکتوس

 

بهترین زمان برای تعویض گلدان کاکتوس چه فصلی است؟

تقریبا در همه طول سال میشه در صورت اضطراری بودن گلدان کاکتوس رو تعویض کرد ولی بهترین زمان برای تعویض گلدان و خاک کاکتوس اواخر زمستان و اوایل بهار می باشد.

تعویض گلدان کاکتوس

 

آفت و بیماری‌های اصلی کاکتوس

پوسیدگی ریشه کاکتوس

اصلی ترین مشکل کاکتوس ها که در اثر آبیاری زیاد اتفاق می افتد. در مراحل اولیه پوسیدگی را میتوان با حذف کردن یا هرس کردن ریشه های پوسیده و استفاده از سموم قارچ کش از بین برد و از گسترش پوسیدگی جلوگیری کرد. ولی در صورت پیشرفت پوسیدگی درمان سخت خواهد بود. کاکتوس های ستونی را میتوان از محل پوسیدگی کات کرده و پس از خشک شدن محل بریدگی به صورت قلمه در گلدان جدید کاشت کرد تا ریشه جدید بزند.

شپشک آرد آلود

این آفت که به صورت نقاط سفید و پودری در ریشه و تنه کاکتوس مشاهده می شود به شدت میتواند به کاکتوس ها آسیب برساند. در صورت مشاهده گیاه را از بقیه جدا کرده و به تمامی گیاهان سالم و آلوده سم مخصوص شپشک آرد آلود بزنید. هم بصورت آبیاری به خاک بریزید تا ریشه به سم آغشته شود و هم بر روی تنه گیاه اسپری کنید. بهتر است یک هفته بعد یک مرتبه دیگر سمپاشی را تکرار کنید تا آفت کامل از بین برود.

کنه ها

این آفت هم به کاکتوس حمله میکند و مانند شپشک ها از شیره کاکتوس برای تغذیه استفاده میکند. رنگ کاکتوس مبتلا به کنه معمولا کدر می شود و نقاط ریزی روی پوست مشاهده می شود. برای از بین بردن کنه ها باید از سم مخصوص کنه کش استفاده کرد.

سایر آفت های کاکتوس

ممکن است انواع آفت های دیگر مثل تریپس ها، شته ها به کاکتوس حمله کنند که باید از سموم حشره کش برای از بین بردن آنها استفاده کرد. بیماری های ویروسی که معمولا درمان خاصی ندارند.

آفت های کاکتوس

نکاتی که هنگام خرید کاکتوس‌ها باید به آن توجه کنید

  • ظاهر کاکتوس باید سالم باشد و اگر مشکوک به بیماری بود از خرید آن خودداری کنید.
  • اسم و نحوه نگهداری کاکتوس ها را از فروشنده سوال کنید.
  • کاکتوس‌های تازه خریداری شده را قرنطینه کنید تا در صورت داشتن بیماری به سایر کاکتوس ها منتقل نشود. مدت مناسب قرنطینه یک ماه و بیشتر می باشد.
  • از خرید کاکتوس‌های رنگ شده و دارای گل مصنوعی خودداری کنید. زیرا عمر آنها کوتاه است.
  • برای آگاهی از قیمت کاکتوس ها به سایت گل یاب (Golyab.net) مراجعه کنید.
  • سعی کنید بذر کاکتوس را کشت کنید تا بتوانید با هزینه کمتر گونه‌های بیشتری داشته باشد. برای آموزش کاشت بذر کاکتوس اینجا کلیک کنید.

خرید کاکتوس

فیلم آموزش نگهداری از کاکتوس در آپارتمان در ۳ دقیقه

 

چرا کاکتوس من گل نمی دهد؟

کاکتوس برای گلدهی باید به سن گلدهی رسیده باشد. در بعضی از کاکتوس ها مثل مامیلاریا ها سن گلدهی دو تا سه سال می باشد و در برخی مثل اچینو گروزنی ۲۵ سال است. برای گل دادن کاکتوس نیاز است که  کاکتوس خواب زمستانی را طی کرده باشد. خاک مناسب و نور کافی نیز از موارد دیگر برای گلدهی کاکتوس ها هستند. میتوان برای گلدهی بیشتر کاکتوس را کود داد.

تکثیر کاکتوس‌ها

روش های اصلی تکثیر کاکتوس ها عبارتند از: کاشت بذر، قلمه زدن و پیوند زدن کاکتوس

کاشت بذر کاکتوس

برای کاشت بذر کاکتوس از خاک پیت ماس استفاده می‌شود. بذرها را پس از ضدعفونی کردن خاک پیت ماس با سم قارچ‌کش بر روی سطح خاک قرار داده و روی آنها آب اسپری کنید. ظرف کاشت را جهت تامین رطوبت داخل یک پلاستیک قرار داده و درب آن را کامل ببندید و در مکانی با نور ملایم قرار دهید. بذرها پس از چند روز شروع به جوانه زنی می‌کنند. تا چند ماهگی در همین شرایط نگهداری کنید و در صورت کم شدن رطوبت بر سطح بستر کاشت آب اسپری کنید. در صورت استریل نگه داشتن محیط کاشت هیچ خطری جوانه های کاکتوس را تهدید نخواهد کرد و خیلی زود رشد خواهند کرد. برای افزایش رشد جوانه های میتوان پس از سه ماهگی به آنها کود داد.

بهترین فصل برای کاشت بذر کاکتوس چه زمانی است؟

در هر فصلی که بتوان شرایط را فراهم کرد می‌توان کاشت کرد.

بهترین دما برای کاشت بذر کاکتوس چند درجه است؟

دمایی در حدود ٢٠ تا ٣۵ درجه سانتیگراد برای جوانه زنی اکثر بذرها مناسب است.

کاشت بذر کاکتوس در خانه

قلمه زدن کاکتوس

با کات کردن شاخه ها یا بخشی از تنه کاکتوس میتوان آنها را ریشه دار کرد. قلمه جدا کرده را در مکانی به دور از تابش شدید آفتاب به مدت یک تا سه روز قرار می‌دهند تا قسمت کات شده پینه ببندد. سپس در خاک کاکتوس می‌کارند تا ریشه دار شود. یک هفته اول به دلیل نداشتن ریشه نباید قلمه را آبیاری کرد.

قلمه زدن کاکتوس

پیوند زدن کاکتوس

برای افزایش رشد در گونه های کم رشد و همچنین تسریع گلدهی کاکتوس ها از پیوند کردن استفاده می شود. برای پیوند قسمتی از یک کاکتوس کات شده و بر روی کاکتوس دیگری قرار میدهند که بهم جوش بخورند. هنگام پیوند باید آوندها در نقاطی بر روی هم قرار بگیرند تا پیوند موفقیت آمیز باشد. کاکتوس بالایی پیوندک و پایینی پایه پیوند نامیده می شوند.

روش پیوند کاکتوس

نویسنده: کاظم دروگریان

مقالات مشابه

120 دیدگاه برای “آموزش نگهداری کاکتوس‌ برای همه از مبتدی تا حرفه ای

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، نور زیاد ویا سرما باعث این مشکل میشه به آرامی تنه گیاه رو با انگشت فشار بدید اگر نرم نشده مشکلی نیست بمرور زمان با محیط جدید ادابته بشه رنگش مجدد سبز میشه.

  1. farshidmg73 گفته:

    سلام
    از هورمون های تنظیم رشد گیاهی برای پرورش کاکتوس هم استفاده میشه؟
    از جمله هورمون هایی مثل: سیتوکنین، جیبرلین، hb101، آکسین…
    اگر استفاده میشه کدومشون و در چه زمانی استفاده میشه؟
    در مرحله رشد منظورمه چون بیدار کردن بذر با جیبرلین رو میدونم.
    مرسی از کارشناسان میهن کاکتوس که اطلاعات تخصصی در اختیارمون میزارین.

  2. آرمان گفته:

    و سوال آخر
    اسم اصلی مارشال و واریته و شرایط نگهداری و بیماری و تکثیرش رو میخواستم. چون داخل سایت ها دقیق نیست و چند سالشه و چند سالگی گل میده؟؟!
    و افوربیا تریگونا قرمز چندسالشه و سن گلدهی ؟
    خیلی ممنون?
    https://s6.uupload.ir/files/20220318_114639_sru.jpg

    • کارشناس 2 گفته:

      اسم اصلیش Marshallocereus thurberi هست،حدود ۷الی ۸ ساله هست، سرئوسها در سنین بالا بالغ میشند بالای ۲۰ الی ۳۰ سالگی، باید خیلی بزرگ وقدشون بلند باشه تا گل بدن. افوربیا قلمه هست وحدود دو الی سه ساله افوربیاها در سنین مختلفی بالغ میشن تریگونا جزو افوربیاهایی هست که در سنین بالایی گل میده حدود ۲۰ الی ۳۰ سالگی ولی بعضی از افوربیاها در سنین پایین هم گلدهی دارند. مثل افوربیا میلی یا افوربیا خرچنگی.

    • کارشناس 2 گفته:

      خواهش میکنم در خدمتتون هستیم، احتمالا ابیاریتون زیاد بوده یا خاک الوده هست تمام جوانه هایی رو که حالت چروک دارند از بستر خارج کنید وصبر کنید بستر بصورت کامل خشک بشه بعد با محلول قارچ کش ابیاری کنید یا میتونید تمام جوانه ها روازخاک در بیارید با محلول قارچ کش شستشو بدید یک الی دو روز بهشون استراحت بدید بعد داخل بستر جدیدی که از قبل ضدعفونی وخشک شده بکارید.

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، میتونید از خاک دربیارید وکمی عمیقتر بکارید تا قسمت اسیب دیده داخل خاک بمونه ولی حتما باید قسمت اسیب دیده درمان شده باشه ویا کامل خشک شده باشه که مشکلی بوجود نیاد این نوع کاکتوس هرسال کلی تنه جوش تولید میکنه که طبیعی هست اگرمیخواهید گیاه مادری فقط رشد کنه میتونید تنه جوشها رو جدا کنید، اسم اصلیش اچینو پسیس هست،echinopsis, بالای ۵ سالگی به گل میشینه در صورت وجود شرایط مناسب برای گلدهی.

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، چند روز هم صبر کنید کامل قسمت بریده شده پینه ببنده بعد داخل خاک مخصوص کاکتوسها بکارید.

    • کارشناس 1 گفته:

      با انتهای یک مداد اون قسمتها رو کمی فشار بدید اگر سفت بود مشکلی نیست ولی اگر نرم بود بهتر هست ریشه ها رو از نظر پوسیدگی بررسی کنید، ولی گیاه در حال رشد هست وظاهرن مشکلی نداره.

  3. ... گفته:

    سلام من یک اچینو خار رنگی تقریبا کوچیک دارم خیلی وقت نیست که خریدمش…گلدونش سایز ۶ بود ولی چون ریشه ها از توی سوراخ کف گلدون بیرون زده بود گلدونش رو عوض کردم…الان بعد چند روز متوجه شدم که سبز پررنگ نیست و یکم کمرنگه…یک نفر بهم گفت که اب بهش بده خوب میشه اما حالا نمیدونم …نگرانم که ریشه کاکتوسم اسیب دیده باشه و نسبت به بقیه اچینو هام کمرنگ تره باید چیکار کنم؟به خاطر نژادش هست یا نه؟

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، بعد از کاشت مجدد بهتر هست تا یک هفته ابیاری نشه عکس واضح ازگیاه بفرستید تا بهتر راهنماییتون کنیم.

  4. ... گفته:

    سلام من یک اچینو خار رنگی تقریبا کوچیک دارم خیلی وقت نیست که خریدمش.گلدونش سایز ۶ بود ولی چون ریشه ها از توی سوراخ کف گلدون بیرون زده بود گلدونش رو عوض کردم.الان بعد چند روز متوجه شدم که سبز پررنگ نیست و کلا یکم زرد میزنه خصوصاپایینش روی بعضی ازقسمت هاش انگارگلیده و کمرنگه..گلدون ها رو روی میز کنار پنجره گذاشته بودم و هر دو گلدون رو روی یک جا گذاشته بودم اما رنگ هاشون فرق میکنه.از اول هم که خریدمش خیلی پررنگ نبود اما چون خیلی با اچینو اشنایی نداشتم چند تا رو شانسی برداشتم و خریدم. نگرانم که ریشه کاکتوسم اسیب دیده باشه و نسبت به بقیه اچینو هام کمرنگ تره باید چیکار کنم؟به خاطر نژادش هست یا نه؟

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، عکس واضح از گیاه بفرستید تا بهتر راهنماییتون کنیم، عکس بدون نور فلش گوشی باشه.

  5. آرمان گفته:

    درود، من یک ژمینو پیوندی خریدم، میخواستم بدونم از چه نوعی است؟ و اگه بچه هاش رو بکنم ، دوباره بچه میده؟ آیا گل میده؟؟! مدت زمان گلدهی چقدر است؟؟
    نور فیلتر شده داشته حدود ۵ ساعت ، هر موقعه هم خشک میشه بهش آب میدم.
    https://s6.uupload.ir/files/screenshot_2022-02-28-19-06-46_i58g.jpg
    لینک عکس آپلود شده

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، ژیمنو میهانویچی هست بله میتونید پاجوشها رو جدا کنید ولی روی خاک رشد نمیکنند چون کلروفیل ندارند وباید روی یک پایه مناسب پیوند بزنید بله گل هم میدن، از بهار تا اواخر تابستان گل میده.

        • کارشناس 2 گفته:

          ممنون از شما، اگر دوره سرمادهی رو گذرونده باشه به گل میشینه، سن دقیق که نمیشه گفت بستگی به شرایط نگهداری داره، حدود ۴الی۵ ساله شاید باشه.

    • کارشناس 2 گفته:

      افوربیا تریگونا هست، در محیطی که نور وتهویه مناسبی داره نگهداری کنید حدود ۴الی۵ ساله میتونه باشه.

  6. Dorsa گفته:

    من عکس می فرستم از گیاهم اون خراب شد ? ولی یکی دیگه جاش کاشتم امروز آبیاری کردم☺ از یکی دیگه عم که زمان کاشتم زنده مونده می فرستم کاکتوس لیوان سبزه و لیوان قهوه ای هر دوشون خاک مناسب هستند لیوان سبزه آبیاری شده ولی قهوه ای نه عکس تو لیوان سبز عکس دوم شرایط نگهداری لیوان سبز عکس سوم لیوان قهوه اس و چهارم شرایطش عکس یک ?

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، ابیاری قلمه ها باید کاملا سطحی وبا اسپری اب انجام بشه وفقط سطح خاک مرطوب بشه کامل ابیاری بشه احتمال پوسیدگی قلمه وجود داره چون ریشه ندارند زود از بین میرند صبر کنید خاک کامل خشک بشه بعد بصورت سطحی ابیاری رو انجام بدید.

دیدگاه‌ها بسته شده است.