معرفی ساکولنت سدوم

معرفی ساکولنت سدوم : سدوم sedum به خانواده crassulaceae تعلق دارد، بومی مناطق مختلفی در نیمکره شمالی است حدود ۴۰۰ گونه در این خانواده وجود دارد که همگی برگ‌های گوشتی و آبدار دارند و در بین آنها گیاهان یک ساله چند ساله، گیاهان خزنده به نام stonecrops و گیاهان بوته‌ای یافت می‌شود، گلهای این گیاهان معمولاً پنج گلبرگ و به ندرت ۴ یا ۶ گلبرگ دارند و در نمونه‌های مختلف سدوم به رنگ‌های قرمز، صورتی، طلایی، زرد، سفید مشاهده می‌شود و معمولاً در تابستان تا پاییز شکوفا می‌گردند با توجه به ارتفاع این گیاه می‌توان آن را در دو گروه قرار داد.

۱_کم ارتفاع که معمولاً حدود ۵ سانت ارتفاع دارند و به عنوان گیاهان کف پوش خزنده استفاده می‌شوند و از گیاهان مناسب باغ‌های صخره‌ای هستند.

۲_بلند ارتفاع که معمولاً ارتفاع این گیاهان ۳۰ سانتیمتر است.
برگ گیاهان سدوم قابل خوردن هستند و برخی از گونه‌ها به این دلیل معروف شده‌اند که عبارتند از sedum reflexum که با نام‌های همانند stonee orpine. Pruckmadam.crooked yellow. stoncrop نیز نامیده می‌شوند در انگلستان از برگ آنها در سالاد استفاده می‌شود.

رقم دیگر سدوم sedum divergens است که با نام spreading stonecrop شناخته می‌شود.

معرفی برخی از انواع متداول سدوم:

۱_Sedum album رنگ گل سفید فصل گلدهی اوایل تابستان، رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان قرمز

۲_Sedum album murale رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها برنزی رنگ زمستان قرمز

۳_S.divergens رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز تا قرمز در زیر آفتاب رنگ زمستان حنایی

۴_S.ewersii رنگ گل صورتی فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها خاکستری رنگ زمستان خزان‌دار

۵_S.kamtschaticum رنگ گل زرد فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها سبز روشن رنگ زمستانه قرمز

۶_S.rose carpet رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها خاکستری سبز رنگ زمستان خاکستری

۷_S.sexangulare رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان حنایی

۸_S.spurium fuldaglut رنگ گل صورتی مایل به قرمز فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها برنز مایل به قرمز رنگ زمستان قرمز

۹_S.spurium yuhn creech رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان خزان‌دار

۱۰_S.stenopetalum رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان قرمز

۱۱_S.ternatum رنگ گل سفید فصل گلدهی بهار رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان خزان‌دار

شرایط نگهداری سدوم ها:
سدومها واریته های مختلف دارند که این گیاهان را می‌توان از نواحی کوهستانی تا نواحی ساحلی پیدا کرد بسیاری از نیازهای این گیاهان همانند یکدیگر است.

آبیاری:
سدومها گیاهان کم توقعی هستند که می‌توانند شرایط خشکی بستر کاشت را تا حدود قابل توجهی تحمل کنند و خاک‌های مرطوب را نمی‌پسندند در طی فصول بهار و تابستان گیاه را آب دهید اما آبیاری را در طی زمستان کاهش دهید، پوسیدگی گیاه به دلیل آبیاری بیش از اندازه یکی از دلایل اصلی از بین رفتن آنان در محیط خانه است، اما این مسئله نباید منجر به آبدهی کم و خشکی دادن به گیاه شود. که در این صورت برگ‌ها چروکیده و کوچک می‌شوند زیرا گیاه از ذخایر آب داخل برگها استفاده خواهد کرد، ادامه این شرایط موجب ریزش برگها خواهد شد، بنابراین بهتر است که سطح خاک را بررسی کنید و زمانی که متوجه خشکی بستر کاشت شدید گیاه را آب بدهید.

خاک:
سدوم به خاکی سبک با زهکش بسیار خوب نیاز دارد و خاک‌های فقیر را تحمل می‌کند در واقع خاک‌هایی که بسیار غنی از مواد غذایی است از جمله عوامل رشد نامناسب این گیاه است. وجود رس در خاک که موجب سنگین شدن خاک می‌شود یکی از دلایل عدم رشد مناسب این گیاه است از جمله ترکیبات بستر کاشت این گیاه یک قسمت پیت ماس +یک قسمت شن یا ۶۰ ماسه،۳۰ پیت ماس،۱۰ درصد ورمی کمپوست بستر کاشتی با عمق ۳۰ تا ۳۷ سانتیمتر برای این گیاه مناسب است، برای تقویت گیاه می‌توان در هر بهار لایه نازکی از کمپوست در اطراف گیاه پخش کرد تا به تدریج از مواد غذایی ان استفاده کند.

کوددهی ساکولنت ها:
برای کود دهی می‌توان از کودهای ۱۲،۱۲،۳۶از بهار تا اول پاییز سه هفته یکبار و برای گیاهان جوان از کودهای با میزان نیتروژن کمتر استفاده کرد،
این گیاه در صورت غنی بودن خاک نیاز به کود دهی زیاد ندارد. کوددهی زیاد به منظور تحریک گیاه به رشد موجب پوسیدگی گیاه و از بین رفتن آن می‌شود زمانی که ریشه‌های گیاه از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید می‌توان گلدان را تعویض کرد.

نور:
اغلب نور دوست هستند و حداقل ۴ ساعت نور مستقیم به رشد آنان کمک می‌کند برخی از ارقام نیز مکانی نیمه سایه یا به بیان دیگر ۳_۴ ساعت نور آفتاب را دوست دارند به هر حال هیچ یک از انواع سدوم در مکان سایه رشد خوبی نخواهد داشت.

دما:

برخی از این گیاهان هوای سرد را به خوبی تحمل می‌کنند و برخی به این شرایط حساس هستند، به عنوان مثال برخی سدومها دما را تا ۶- تحمل می‌کنند حتی نمونه‌ای مانند sedum linear variegatum می‌تواند سردی هوا را تا ۱۷- درجه سانتی‌گراد تحمل می کند، در حالی که بعضی انواع در دمای زیر ۵ درجه سانتی گراد از بین خواهند رفت، نمونه Morganianum و sieboidii mediovariegatum که از سدومهای محبوب و زینتی هستند در طی تابستان دمای ۱۸_۲۱ و در زمستان دمای حدود ۴_۵ درجه سانتی گراد را تحمل می‌کنند اما مکان گرم‌تر در طی زمستان برای آنان مناسب است.

تکثیر کاکتوس سدوم:
این گیاه با بذر، قلمه برگ، قلمه ساقه و تقسیم بوته تکثیر می‌شود بذرها را می‌توان در بستر پیت ماس کاشت.

تکثیر به روش قلمه ساقه:

قلمه ساقه می‌تواند پنج سانتی و حاوی یک برگ باشد اما قلمه ساقه به طول ۸ تا ۱۰ سانت که حداقل ۳ برگ دارد زودتر ریشه خواهد داد، دو برگ آخر را نیز از نیمه قطع کنید و یک برگ انتهایی باشد با این کار سطح به خیر در قلمه کاهش می‌یابد و در طی روند ریشه زایی آب کمتری را از دست می‌دهد از دست دادن آب قلمه‌ها یکی از دلایل عدم ریشه زایی آنان است، طوری قلمه را در بستر کاشت (پیت ماس و شن) قرار دهید که حتماً یک گره (ناحیه اتصال برگ به ساقه) درون خاک قرار گیرد محیط کاشت و هوای اطراف قلمه مرطوب نگه داشته شود، اگر محل نگهداری گلدان قلمه خشک است بهتر است روی بستر کاشت با پلاستیک پوشانده شود تا رطوبت حفظ شود.ریشه زایی قلمه ۶_۸ هفته طول می‌کشد.

تکثیر به روش تقسیم بوته:

گیاهان بزرگ‌تر را که دچار ازدحام بوته شده‌اند می‌توان با تقسیم بوته در پاییز و یا اوایل بهار تکثیر کرد تقسیم بوته روشی است که هر ۴_۵ سال با توجه به ازدحام برگسار انجام می‌شود.

تکثیر به روش قلمه برگ:
برگ‌ها را از انتهای متصل به ساقه به دقت جدا کرده (به راحتی با دست جدا می‌شود) و بعد از یک روز استراحت در مکان سایه روی سطح خاک نرم و مرطوب (مخلوط پیت ماس و ماسه) قرار دهید بصورتی که قسمت روی برگ به طرف بالا باشد سطح بستر را همواره با کمک افشانه مرطوب نگه دارید (مرطوب نه خیس) بسته به دما و رطوبت محیطی یک هفته تا ده روز طول می‌کشد که برگها در خاک ریشه دوانده و شروع به برگ دهی کنند، قد جوانه‌های حاصل از تکثیر به هشت تا ده سانت که رسید اقدام به کشت قلمه برگ در بستر مستقل کنید.

آفات و بیماری‌ها سدوم ها:
۱-لکه برگی سدوم بر اثر فعالیت قارچ‌هایی همانند انتراکتوز: سرکوسپورا و سپتوریا در شرایط آبیاری زیاد این گیاه و عدم مناسب بودن زهکش بستر کاشت ایجاد می‌شود در اثر این بیماری لکه‌های سیاه خاکستری و یا قهوه‌ای رنگی بر روی برگها شکل می‌گیرد و می‌تواند در ابتدا برگها و سپس تمامی گیاه را از بین ببرد اگر چه با بهبود و مناسب کردن شرایط محیطی می‌توان احتمال شیوع این بیماری را کاهش داد اما در مواردی که این بیماری در حال پیشرفت است باید از سموم قارچ‌کش مناسب استفاده کرد.

۲-پوسیدگی ریشه: با قارچ‌های ریزوکتونیا و یا فوزاریوم باعث سیاه و قهوه‌ای شدن از بین رفتن ریشه و قسمت‌های پایین ساقه می‌شود همچنین ممکن است زخم‌های آبداری در نزدیکی سطح خاک بر روی ساقه تشکیل شود مصرف قارچ کش قارچ کش ها در این بیماری مؤثر نیست و باید گیاه آلوده را از بین برد.

۳- کپک خاکستری: توسط قارچ botrytis cinerae از دیگر بیماریهایی است که در سطح قسمت‌های مختلف گیاه پوشش خاکستری رنگ به وجود می‌آورد هوای سرد و مرطوب آن را تشدید می‌کند رعایت مسائل بهداشتی بکارگیری بستر کاشت تمیز و ضد عفونی شده از جمله روشهای جلوگیری از شیوع بیماری است می‌توان در صورت ازدحام از سموم قارچ کش استفاده کرد.

۴-سفیدک پودری: از بیماری‌های دیگر قارچی است که بر سطح برگ پوششی از پودری نرم و سفید رنگ ایجاد می‌کند علاوه بر رعایت مسائل بهداشتی و ایجاد شرایط مناسب محیطی برای کاهش فعالیت این قارچ از قارچ‌کش‌های مناسب نیز می‌توان استفاده کرد.

۵- بیماری زنگ :با عامل puccinia نقاط کوچک زرد رنگی بر روی گیاه ایجاد می‌کند و گیاه کوتاه قامت باقی می‌ماند امکان استفاده از قارچکش برای مبارزه با این بیماری وجود دارد.

۶- بیماری پوسیدگی ساقه: موجب زرد شدن برگهای پایین گیاه و سپس مبتلا شدن سایر قسمت‌ها و پژمردن گیاه و از بین رفتن ان است در قسمت طوقه گیاه می‌توان توده‌ای سفید رنگ را مشاهده کرد از بین گیاهان آلوده و استفاده از مخلوط کشت خاکی جدید از جمله راهکارهای مبارزه با این بیماری است.

۷-شته: فعالیت شته‌ها موجب زرد و یا قهوه‌ای شدن برگها بد شکلی آنها خواهد شد به دلیل تولید ماده چسبناک عسلک برگ‌ها چسبناک شده و در موارد شدید ریزش برگها روی می‌دهد.

۸-شپشک آردآلود: شپشک آرد آلود نیز گاهی مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد می‌کند که موجب زردی و ریزش برگها و ضعف رشد گیاه خواهد شد.

۹- رابها و حلزون‌ها :می‌توانند از قسمت‌های مختلف گیاه تغذیه کنند و موجب سوراخ شدن برگها و یا ساقه گل شوند فعالیت رابها و حلزونها در خاک‌هایی مرطوب و غنی از مواد غذایی بیشتر است.

۱۰-مشکلات فیژیولوژیک: گلدهی اندک و بلند شدن بیش از اندازه ساقه همراه با نازکی آنان نشانه خاک غنی و یا کوددهی بیش از اندازه است در این موارد تعویض خاک بهترین راهکار است.مرگ ناگهانی گیاه مخصوصاً در واریته هایی که به عنوان کف پوش استفاده می‌شود مواقعی که ازدحام شاخه زیاد است روی می‌دهد.

هرس: این گیاه را می‌توان پس از اتمام گلدهی هرس کرد و ساقه‌های اضافی مخصوصاً آنها که مرکز گیاه را شلوغ کرده‌اند یا ساقه هایی که بیش از اندازه بلند شده‌اند را کوتاه کرد اما اگر شدت این عمل در این مقطع زمانی زیاد باشد گیاه شوکه خواهد شد، بنابراین اگر می‌خواهید سدوم را هرس شدید کنید تا پاییز صبر کنید آن زمان نیز ۳۰تا ۵۰ درصد از ساقه را باقی گذاشته بقیه را هرس کنید البته این عمل موجب به تعویق افتادن گلدهی سال آینده می‌شود اما گیاه ساقه‌های جوان تولید می‌کند که به زیبایی آن می‌افزاید.

تکثیر ساکولنت غوره ای یا گل غوره ای سدوم غوره ای