تکثیر کاکتوس ها
آموزش گرده افشانی کاکتوس ها برای تولید بذر یا دانه
دسامبر
بسیاری از کاکتوس ها برای تولید بذر نیاز به گرده افشانی کاکتوس ها دارند که کاکتوس های دو پایه نامیده میشوند و بعضی از گونه ها تک پایه هستند و برای تولید بذر نیاز به گرده افشانی ندارند مانند اکثر گونه های مامیلاریا و ملوها.
برخی از گونه های کاکتوس که نیاز به گرده افشانی دارند عبارتند از: آستروفیتوم ها، آستریاس ها، نوتو کاکتوس، آریوکارپوس، اولدمن، اسپستوا ،هاورتیا، اورئو سروئوس..
نگاه کلی
گرده افشانی عبارت است از انتقال دانه گرده از پرچمها به کلاله. چنانچه پرچمها و کلاله در یک گل واقع شده باشند اصطلاحا خود گرده افشانی (Self pollination) نامیده میشود. وقتی که آنها در گلهای مختلف مخصوصا در گیاهان مجزا از هم بوده باشند اصطلاحا دگر گرده افشانی (Cross pollination) نامیده میشود. نتیجه مهم گرده افشانی ، بالا بردن شانس ایجاد تنوع در مواد ژنتیکی فرزندان است. در دگر گرده افشانی حقیقی ، کروموزومها ، اختلاطی تازه را از کروموزومهای دو والد دریافت میکنند.
ساختمان گل نر ماده
از آنجایی که دانه‌های گرده قدرت تحرک ندارند گرده افشانی بوسیله حشرات یا بوسیله باد و یا طرق دیگر منتقل میشود. اکثریت قریب به اتفاق گلها دارای مکانیسمهایی هستند که از پدیده خود گرده افشانی ممانعت به عمل می‌آورند. اما وقتی دانه گرده از گونه‌های همنوع دریافت می‌کند دانه گرده می‌تواند بر روی کلاله رویش کند و ناسازگاری احتمالی موجود را هم که از رشد لوله گرده ممانعت به عمل می‌آورد، برطرف نماید.
انواع گرده افشانی کاکتوس ها :
گرده افشانی مستقیم
در گرده افشانی مستقیم دانه‌های گرده یک گل به روی مادگی همان گل یا گل دیگری که بر‌روی همان گیاه قرار دارد انتقال می‌یابد. این نوع گرده افشانی بطور معمول در یک گل هرمافرودیت که پرچمها و مادگی آن با هم می‌رسند ، انجام میشود. همچنین در مواردی مانند گل نخود که گلبرگها فضای مسدودی بوجود آورده و پرچمها و مادگی در آن جای می‌گیرند اجبارا گرده افشانی مستقیم انجام می‌دهند. در گرده افشانی مستقیم تنها یک والد در پدید آوردن گیاهان جدید نقش دارد. به همین مناسبت نسل حاصل به هم و به والد خود شباهت بیشتری دارند و تنوع و گوناگونی بین آنها کم است. چنین گیاهانی در برابر شرایط متحول شانس بقای کمتری دارند. به همین مناسبت این نوع گرده افشانی در طبیعت کمتر است.
علل و عوامل گرده افشانی مستقیم:
۱- گرده افشانی پرچم یک گل همزمان با آمادگی کلاله همان گل برای پذیرش گرده انجام می‌گیرد.
۲- حرکات طبیعی پرچمها (در گیاهان تیره گزنه) یا حرکات گل توسط باد و حشرات دانه گرده گل را بر روی کلاله همان گل قرار می‌دهد.
گرده افشانی غیر مستقیم:
هر گاه گرده افشانی بین دو گل (تک جنسی یا هرمافرودیت) از یک گونه که در روی دو گیاه مجزا قرار دارند انجام گیرد گرده افشانی را غیر مستقیم می‌نامند. در این حالت دو والد پیدایش نسل جدید شرکت میکنند و در نتیجه نسل حاصل متنوع‌تر بوده موقعیت مناسب‌تری برای سازش با محیط را دارا هستند. گرده افشانی غیر مستقیم به کمک حشرات ، باد ، آب ، جانوران دیگر و بطور مصنوعی بوسیله آدمی انجام می‌گیرد. اما گرده افشانی بوسیله حشرات و باد عمومیت بیشتری دارد.
گرده افشانی بوسیله حشرات:
گرده افشانی بوسیله حشرات در بین گیاهان بسیار رایج است. گلهایی که به کمک حشرات گرده افشانی میکنند، سازگاریهای خاصی حاصل کرده‌اند. این گلها با رنگ ، بو و نوش یا شهد خود حشرات را به سوی خود جلب میکنند. نوش در نوشگاه ساخته میشود. نوشگاه در نقاط مختلف از جمله در پای گلبرگها ، پرچمها ، و بر روی بخشهایی از نهنج و غیره قرار دارند. نوش از ترشحات گیاهی است و در آن مواد قندی وجود دارد. پروانه‌ها ، زنبورها بویژه زنبور عسل غذای خود را از نوش گلها تامین میکنند. اندازه گلها اغلب با جثه حشره هماهنگی دارد. بطوری که حشره به راحتی در درون گل به گونه‌ای جای می‌گیرد که بدنش با دانه‌های گرده و مادگی تماس پیدا میکنند.
گرده افشانی بوسیله باد:
بسیاری از گیاهان بوته‌ای و درختان برای عمل گرده افشانی به حشرات نیاز ندارند. دانه‌های گرده گل این گیاهان در هوا پخش شده ، بوسیله باد حمل میشوند. اما در این حال بیشتر دانه‌های گرده هدر می‌روند. با وجود این بعضی به دام کلاله‌های گلهای رسیده می‌افتند. گرده افشانی بوسیله باد بیشتر در گیاهانی صورت می‌گیرد که دارای گلهای نر و ماده هستند و این گلها روی درختان جداگانه قرار دارند. در این قبیل گلها ، پرچمها که اغلب خارج از گل قرار دارند بوسیله باد تکانده شده ، دانه‌های گرده خود را آزاد می‌سازند.
دانه‌های گرده این گلها بسیار فراوان بوده ، صاف و سبک‌اند و مسافتهای طولانی را همراه باد طی میکنند. کلاله‌ها اغلب دارای انشعابات پر مانند بوده و خارج از گل قرار می‌گیرند این وضعیت شانس کلاله را برای به دام انداختن دانه‌های گرده که بوسیله باد حمل میشوند را افزایش می‌دهد. در گلهایی که بوسیله باد گرده افشانی میکنند گلبرگها یا وجود ندارند و یا بسیار کوچکند و نوش گل وجود ندارد.
رویش دانه گرده
پس از گرده افشانی ، دانه گرده بر سطح مرطوب و چسبناک کلاله قرار می‌گیرد و با جذب مایع سطح کلاله ، متورم میشود. سپس در محل منافذ دانه گرده ، برآمدگیهایی به نام لوله گرده ایجاد می‌کند که فقط یکی از آنها سبقت گرفته و رشد می‌کند و خود را از راه خامه به تخمدان می‌رساند. در دانه گرده دو هسته روینده و زاینده وجود دارند.
لقاح:
آمیزش دو یاخته نر و ماده را با یکدیگر لقاح گویند. شکل و اندازه یاخته‌های نر و ماده در گیاهان گلدار متفاوت است و آنها را به ترتیب اسپرم و تخمزا می‌نامند. از ترکیب هسته هاپلوئید اسپرم با هسته هاپلوئید تخمزا یک هسته دیپلوئید به نام یاخته تخم بوجود می‌آید. دومین اسپرم با هسته ثانویه (یاخته مادر آندوسپرم) ترکیب میشود و آندوسپرم نخستین را تشکیل می‌دهد. که دارای ۳n کروموزوم است ترکیب همزمان دو یاخته نر ، یکی با تخمزا و دومی با یاخته مادر آندوسپرم ، را لقاح مضاعف می‌گویند.
تخم ، پس از تقسیمهای متوالی ، جنین کوچکی را تشکیل می‌دهد که در یک سوی آن گیاهک دانه بوجود می‌آید. یاخته آندوسپرم نخستین در همه گیاهان بافت آندوسپرم را تولید می‌کند. این بافت در تغذیه گیاهک هنگام رشد نقش مهمی دارد. هر دانه شامل گیاهک و مقداری غذای اندوخته جهت تامین رشد آن است. آندوسپرم نخستین دارای ۳n کروموزوم و در نتیجه تریپلوئید است ولی ضمن رشد جنین به مصرف آن می‌رسد و بدین ترتیب در تعداد کروموزومهای سایر بخشهای گیاه اثر نمی‌گذارد.
مقالات مشابه
پیشنهاد خرید
-
خرید و قیمت بذر یا دانه هویج سیاه بسته ۱۰ گرمی درجه یک
قیمت اصلی 110,000 تومان بود.79,000 تومانقیمت فعلی 79,000 تومان است.
-
بذر هاماتوکاکتوس هاماتوکانتوس بسته ۱۰ عددی
17,000 تومان
-
قیچی میوه چین انگشتی سیلیکونی مخصوص چیدن انواع میوه و صیفی جات
قیمت اصلی 175,000 تومان بود.155,000 تومانقیمت فعلی 155,000 تومان است.
سلام خسته نباشید ممنون از این که وقت میذارید و جواب سوال ها رو سریع میدید
جایی هست که لیست کامل گونه های تک پایه رو داشته باشه؟
سلام، ممنون از توجه شما، در این مورد اطلاعی ندارم. میتونید روی مرور گرتون سرچ کنید.
والا خیلی گشتم هم به انگلیسی دنبالش گفتم هم به فارسی ولی جایی پیدا نکردم گفته باشه
تعدادی رو که اطلاع دارم براتون مینویسم ولی همشو نمیدونم، ملو کاکتوس، انواع فرالیا، هاماتو کاکتوس، مامیلاریا هانیانا، اپیتالانتا، اچینو میرابلیس، یه واریته از نوتو کاکتوس هم هست که تک پایه هست اسم واریته رو الان حضور ذهن ندارم.
واااقعا ممنون
یه سوال دیگه اگه من از یدونه کپسول تعدادی بذر بکارم که دراصل از یه گیاه مشترک بودن و این چند بذر سبز بشن و به گل بشینن میتونن هم دیگه رو بارور کنن؟
دراصل سوالم اینه کاکتوسایی که اشتراکشون برمیگرده به زمان بذر بودنشون هم برا بارور کردن مشکل پیدا میکنن؟؟
ممنون از شما، از یک گیاه مادری باشند نمیشه گرد افشانی کرد وبذر گرفت مگر اینکه از گیاه تک پایه باشند گیاه جفت پایه باشه نمیشه بذر گرفت چون از یک گیاه مادری هستند.
ممنون از راهنماییتون???
سلام خسته نباشید
این استروفیتوم به نظر شما تقریبا چند سال داره ؟
این استروفیتوم اگر ۳تا گل بده و داخل اش ۱۵۰ عدد بذر باشه یعنی این به تنهایی ۴۵۰ عدد بذر تولید می‌کنه ؟
سلام، ممنون، حدود ۶الی۷ ساله هست، داخل هر کیسه بذر حدود ۵۰ الی ۶۰ عدد بذر میشه با بزرگ شدن گیاه تعداد بذرها زیاد میشه تعداد بذرها هم بستگی به سن گیاه، شرایط نگهداری از گیاه ،ومیزان گرد افشانی داره این اندازه گیاه ۴۵۰ عدد بذر نمیده.
و در کپسول بذر هاماتو استریاس ها و … چند تا بذر هست ؟
بستگی به میزان گرد افشانی وسن گیاه داره هر چقدرگیاه سنش بیشتر باشه تعداد بذرها بیشتر خواهند بود از ۳۰ عدد تا ۱۵۰ عدد متغیر هست.
سلام من یه تعداد کاکتوس دارم نیخواستم بدونم تو چه سنی گل میدن کدوماشون تک پاین و اصلا گل میدن ؟ https://s4.uupload.ir/files/image_gdhh.jpg و اگه زحمت نمیشه اسم چند تاشونو نمیدونم بگید
سوال دوم بذر گیری از ساکولنت چطوریه ؟ ممنون از تیم میهن کاکتوس
درود، همه ی کاکتوسها وساکولنتها گل میدن، گلدهی بستگی به شرایط نگهداری وسن گیاه داره روی عکس کنار هر گیاه یک شماره بگذارید تا بهتر بتونیم راهنماییتون کنیم. اکثرا جفت پایه هستند وبرای بذرگیری به دوگیاه پایه نیاز دارید. ساکولنتها هم بیشتر جفت پایه هستند وبرای بذرگیری به دو گیاه پایه نیاز هست که همزمان گل بدن.
نه نمیخواد فقط همین استریاس رو مدلش میگید میخوام یه دونه دیگه ازش بخرم که بذر خالص بگیرم از بالا گرد نیست ستاره ای هست اسم علمیشو میگید ؟ https://s4.uupload.ir/files/f9b88360-61e1-43f1-8db0-02cf45a75fe0_831.jpeg
استریاس هیبرید هست گیاهان هیبرید اسم علمی ندارن وساخته دست بشر هستن که از تلقیح استریاس و استروفیتوم بوجود اومده.
با سلام و تشکر.
من این کپسول کاکتوس را از گلخانه دار خریدم.نوعش را میدانید؟
آیا بدون قارچ کش میشه بذر کاشت به شیوه ی دیگری؟
درود،کپسول بذر هاماتو کاکتوس هست، بستر با محلول قارچ کش ضدعفونی بشه بهتر هست، میتونید با حرارت دادن خاک بستر هم ضدعفونی بکنید.
سلام و عرض ادب
آیا کاکتوس هاماتو تک پایه هست؟
تشکر از سایت خوبتون
سلام خیر جفت پایه است
سلام .
آیا بچه های ژمینو که به سن بلوغ رسید و گلدهی کرد .میشه باهم تلقیح کرد واسه بذر گیری .یعنی گیاه مادیشون یکی باشه
سلام، نه متاسفانه، برای بذر گیری باید از دو گیاه پایه که از یک گیاه مادری نباشند استفاده کنید.
سلام
من خیار و گوجه توی پشت بوم کاشتم طبقه چهارمه توی تهران.
به نظرتون حشره میره اونجا گرده افشانی کنه یا باید دستی انجام بدم؟
سلام، این گیاهان خود گردافشان هستند ونیازی به گردافشانی نیست موقع گلدهی ابیاری رو کاهش بدید گلها تبدیل به میوه میشند.
ژمینو بالدانیوم تک پایه هستند یا دو پایه؟؟
جفت پایه
سلام میخواستم بدونم آیا تیغ کاکتوس باعث حساسیت میشود؟ویا گرده کاکتوس….
سلام، نه هیچ مشکلی بوجود نمیاد فقط تیغهای اپونتیا میکرودایسس احتمالش هست که کمی خارش ویا سوزش داشته باشه واین هم بدلیل ریز بودن تیغهاست. در مورد گرده گلها برای کسانی که اسم یا الرژی دارند بهتر هست از گلهایی که گرده زیادی دارند فاصله رو رعایت کنند تا مشکلی بوجودنیاد.
سلام من یک جفت آستروفیتوم دارم هردوبالغ و سن دار هروقت هردوباهم گلدهی میکنن باقلممو گرده افشانی میکنم و فقط یکی از کاکتوسها بذر میده آیا کاکتوسا هم نر و ماده دارن؟درضمن بذر هم که کاشتم کاملا شبیه مادرش استوانه ای میشه در حالی که دیگری آستروفیتوم توپی شکله تقریبا
سلام، احتمالش هست که اونی که بذر تولید نمیکنه هیبرید باشه کاکتوسهای هیبرید بسختی بارور میشند ولی سایر گیاهان رو براحتی بارور میکنند. بعضی از کاکتوسها گیاه نروماده جداگانه دارند مثل افوربیا اوبسا و…
ممنون از پاسخگوییتون سلامت و تندرست باشید
سلام.ممنون.از سایت خوبتون.مامیلاریا گراسیلیس نیاز به گرده افشانی داره؟یکی هم برا تقویت و گسترش ریشه سانسوریا شمشیری ابلق و سانسسوریا گلد هانی،(با فراهم کردن شرایط(گلدونه به اندازه و نور و آبدهی مناسب))چه کودی خوبه؟
سلام، ممنون از شما،بله جفت پایه هست، شرایط ایدال باشه میتونید ماهی یک بار در زمان رشد از کودهای مخصوص کاکتوسها برای تقویت استفاده کنید. مثل ۳،۱۱،۳۸
با سلام
کاکتوس پلوموزا نیاز به گرده افشانی دارد ..؟
سلام، بله.
سلام
من دو تا کاکتوس ژمینو دارم بعد از اینکه گرده افشانیشون کردم با قلمو اگه اشتباه نکنم روز بعد یا دو روز بعد گرده افشانی گلش افتاد علت چیه
سلام، احتمالا گرد افشانی بدرستی انجام نشده.
اون قسمتی که گل ازش روییده نیاز به آبیاری داره؟
من مثل همونی که داخل کلیپ بود گرده افشانی کردم با قلمو
خب چیش ممکنخه بدرستی انجام نشده باشه
نباید روی گلهای کاکتوسها اب ریخته بشه،گیاهانی رو که گرد افشانی کردید دو گیاه پایه بودند یا از یک گیاه مادری بودند؟ گرد افشانی برای گیاهان جفت پایه باید از دو گیاه پایه برای بذر گیری استفاده و گرد افشانی بشه، گردهای خود گل گیاه رو بارور نمیکنه وگل از بین میره.
یه مشکلی که هم هستش اینه که کلاله ندارن نمیدونم چرا الان دوباره گل دادن دوتاشون
اگه شمارتونو به من بدید من تو تلگرام عکسشونو بفرستم براتون خیلی خوبه
عکس رو میتونید همینجا اپلود کنید، فقط روی همین سایت پاسخگوی سوالات هستیم. احتمالاش هست که گیاه هیبرید باشه بعضی از گیاهانی که هیبرید هستند داخل گلهاشون یا کلاله وجود نداره ویا گرده که نمیشه گیاه رو بارور کرد.
سلام از کجا به بفهمیم که چه کاکتوسی دو پایه است و چه کاکتوسی تک پایه ؟ واینکه اپونتیا تک یا جفت پایه است ؟ بعد تک پایه یعنی گرده گل رو روی کلاکه همون گل بزاریم بذر میده
هیبرید یعنی چی؟
ببخشید انقدر سوال پرسیدم
ممنونم از سایت خیلی خوبتون و پاسخ گویه سریع شما
سلام، بیشتر کاکتوسها جفت پایه هستند وبرای بذر گیری باید دو گیاه پایه داشته باشید که از یک گیاه مادری نباشند، بعد ازگلدهی اگر کپسول بذر تشکیل شد گیاه تک پایه هست، اگر کپسول بذر تشکیل نشه گیاه نیاز به گرد افشانی داره. گیاهان تک پایه نیازی به گرد افشانی ندارند وخود گردافشان هستند. هیبرید یعنی دورگه. بذر گیری از دو گیاه که واریته های مختلفی دارند بذر هیبرید یا همون دورگه بدست میاد که دربعضی از واریته ها ارزش زیادی نخواد داشت مثل استروفیتوم واستریاسها ولی در بعضی از واریته ها گیاه جدیدی بدست میاد که ارزش زیادی خواهد داشت مثل انواع هاورتیاها.
سلام وقت بخیر .من یک کاکتوس هیدونترا دارم که تراکم موهاش خوبه ولی اونی نیست که مدنظر منه.میخواستم ببینم میشه با گرد افشانی بذرهایی بگیرم ازش که خیلی از نژادی که دارم قویتر باشه و موهاش زیادتر و پرپشت تر؟اگر بله با گل چه کاکتوسی گرد افشانی رو روش انجام بدم؟
سلام، واریته رو که نمیشه تغییر داد برای بذر گیری از هم نوع گیاه که از یک گیاه مادری نباشند میتونید استفاده کنید اگر واریته خاصی مد نظرتون هست باید جداگانه گیاه جدیدی خریداری کنید با گرد افشانی نمیشه احتمالش هست که گیاه جدید بدست امده پرمو ویا کم مو بشه چون هیبرید میشه.
سلام ، خسته نباشید
کاکتوس اپونتیا تک پایه هست؟
واسه اینکه میوه خوراکی بده باید گرد افشانی بشه؟
سلام اپونتیا جفت پایه است و نیاز به گرده افشانی داره.
آهان ممنون. متوجه شدم. نه همون چیزی که میخواستم متوجه شم در مورد همون بود که از یه گیاه با چند تا گل میشه یا نه که گفتید نمیشه. خیلی ممنون. ساسگزارم