تکثیر کاکتوس ها
آموزش گرده افشانی کاکتوس ها برای تولید بذر یا دانه
دسامبر
بسیاری از کاکتوس ها برای تولید بذر نیاز به گرده افشانی کاکتوس ها دارند که کاکتوس های دو پایه نامیده میشوند و بعضی از گونه ها تک پایه هستند و برای تولید بذر نیاز به گرده افشانی ندارند مانند اکثر گونه های مامیلاریا و ملوها.
برخی از گونه های کاکتوس که نیاز به گرده افشانی دارند عبارتند از: آستروفیتوم ها، آستریاس ها، نوتو کاکتوس، آریوکارپوس، اولدمن، اسپستوا ،هاورتیا، اورئو سروئوس..
نگاه کلی
گرده افشانی عبارت است از انتقال دانه گرده از پرچمها به کلاله. چنانچه پرچمها و کلاله در یک گل واقع شده باشند اصطلاحا خود گرده افشانی (Self pollination) نامیده می‌شود. وقتی که آنها در گلهای مختلف مخصوصا در گیاهان مجزا از هم بوده باشند اصطلاحا دگر گرده افشانی (Cross pollination) نامیده می‌شود. نتیجه مهم گرده افشانی ، بالا بردن شانس ایجاد تنوع در مواد ژنتیکی فرزندان است. در دگر گرده افشانی حقیقی ، کروموزومها ، اختلاطی تازه را از کروموزومهای دو والد دریافت می‌کنند.
ساختمان گل نر ماده
از آنجایی که دانه‌های گرده قدرت تحرک ندارند گرده افشانی بوسیله حشرات یا بوسیله باد و یا طرق دیگر منتقل می‌شود. اکثریت قریب به اتفاق گلها دارای مکانیسمهایی هستند که از پدیده خود گرده افشانی ممانعت به عمل می‌آورند. اما وقتی دانه گرده از گونه‌های همنوع دریافت می‌کند دانه گرده می‌تواند بر روی کلاله رویش کند و ناسازگاری احتمالی موجود را هم که از رشد لوله گرده ممانعت به عمل می‌آورد، برطرف نماید.
انواع گرده افشانی کاکتوس ها :
گرده افشانی مستقیم
در گرده افشانی مستقیم دانه‌های گرده یک گل به روی مادگی همان گل یا گل دیگری که بر‌روی همان گیاه قرار دارد انتقال می‌یابد. این نوع گرده افشانی بطور معمول در یک گل هرمافرودیت که پرچمها و مادگی آن با هم می‌رسند ، انجام می‌شود. همچنین در مواردی مانند گل نخود که گلبرگها فضای مسدودی بوجود آورده و پرچمها و مادگی در آن جای می‌گیرند اجبارا گرده افشانی مستقیم انجام می‌دهند. در گرده افشانی مستقیم تنها یک والد در پدید آوردن گیاهان جدید نقش دارد. به همین مناسبت نسل حاصل به هم و به والد خود شباهت بیشتری دارند و تنوع و گوناگونی بین آنها کم است. چنین گیاهانی در برابر شرایط متحول شانس بقای کمتری دارند. به همین مناسبت این نوع گرده افشانی در طبیعت کمتر است.
علل و عوامل گرده افشانی مستقیم:
۱- گرده افشانی پرچم یک گل همزمان با آمادگی کلاله همان گل برای پذیرش گرده انجام می‌گیرد.
۲- حرکات طبیعی پرچمها (در گیاهان تیره گزنه) یا حرکات گل توسط باد و حشرات دانه گرده گل را بر روی کلاله همان گل قرار می‌دهد.
گرده افشانی غیر مستقیم:
هر گاه گرده افشانی بین دو گل (تک جنسی یا هرمافرودیت) از یک گونه که در روی دو گیاه مجزا قرار دارند انجام گیرد گرده افشانی را غیر مستقیم می‌نامند. در این حالت دو والد پیدایش نسل جدید شرکت می‌کنند و در نتیجه نسل حاصل متنوع‌تر بوده موقعیت مناسب‌تری برای سازش با محیط را دارا هستند. گرده افشانی غیر مستقیم به کمک حشرات ، باد ، آب ، جانوران دیگر و بطور مصنوعی بوسیله آدمی انجام می‌گیرد. اما گرده افشانی بوسیله حشرات و باد عمومیت بیشتری دارد.
گرده افشانی بوسیله حشرات:
گرده افشانی بوسیله حشرات در بین گیاهان بسیار رایج است. گلهایی که به کمک حشرات گرده افشانی می‌کنند، سازگاریهای خاصی حاصل کرده‌اند. این گلها با رنگ ، بو و نوش یا شهد خود حشرات را به سوی خود جلب می‌کنند. نوش در نوشگاه ساخته می‌شود. نوشگاه در نقاط مختلف از جمله در پای گلبرگها ، پرچمها ، و بر روی بخشهایی از نهنج و غیره قرار دارند. نوش از ترشحات گیاهی است و در آن مواد قندی وجود دارد. پروانه‌ها ، زنبورها بویژه زنبور عسل غذای خود را از نوش گلها تامین می‌کنند. اندازه گلها اغلب با جثه حشره هماهنگی دارد. بطوری که حشره به راحتی در درون گل به گونه‌ای جای می‌گیرد که بدنش با دانه‌های گرده و مادگی تماس پیدا می‌کنند.
گرده افشانی بوسیله باد:
بسیاری از گیاهان بوته‌ای و درختان برای عمل گرده افشانی به حشرات نیاز ندارند. دانه‌های گرده گل این گیاهان در هوا پخش شده ، بوسیله باد حمل میشوند. اما در این حال بیشتر دانه‌های گرده هدر می‌روند. با وجود این بعضی به دام کلاله‌های گلهای رسیده می‌افتند. گرده افشانی بوسیله باد بیشتر در گیاهانی صورت می‌گیرد که دارای گلهای نر و ماده هستند و این گلها روی درختان جداگانه قرار دارند. در این قبیل گلها ، پرچمها که اغلب خارج از گل قرار دارند بوسیله باد تکانده شده ، دانه‌های گرده خود را آزاد می‌سازند.
دانه‌های گرده این گلها بسیار فراوان بوده ، صاف و سبک‌اند و مسافتهای طولانی را همراه باد طی می‌کنند. کلاله‌ها اغلب دارای انشعابات پر مانند بوده و خارج از گل قرار می‌گیرند این وضعیت شانس کلاله را برای به دام انداختن دانه‌های گرده که بوسیله باد حمل میشوند را افزایش می‌دهد. در گلهایی که بوسیله باد گرده افشانی می‌کنند گلبرگها یا وجود ندارند و یا بسیار کوچکند و نوش گل وجود ندارد.
رویش دانه گرده
پس از گرده افشانی ، دانه گرده بر سطح مرطوب و چسبناک کلاله قرار می‌گیرد و با جذب مایع سطح کلاله ، متورم می‌شود. سپس در محل منافذ دانه گرده ، برآمدگیهایی به نام لوله گرده ایجاد می‌کند که فقط یکی از آنها سبقت گرفته و رشد می‌کند و خود را از راه خامه به تخمدان می‌رساند. در دانه گرده دو هسته روینده و زاینده وجود دارند.
لقاح:
آمیزش دو یاخته نر و ماده را با یکدیگر لقاح گویند. شکل و اندازه یاخته‌های نر و ماده در گیاهان گلدار متفاوت است و آنها را به ترتیب اسپرم و تخمزا می‌نامند. از ترکیب هسته هاپلوئید اسپرم با هسته هاپلوئید تخمزا یک هسته دیپلوئید به نام یاخته تخم بوجود می‌آید. دومین اسپرم با هسته ثانویه (یاخته مادر آندوسپرم) ترکیب می‌شود و آندوسپرم نخستین را تشکیل می‌دهد. که دارای ۳n کروموزوم است ترکیب همزمان دو یاخته نر ، یکی با تخمزا و دومی با یاخته مادر آندوسپرم ، را لقاح مضاعف می‌گویند.
تخم ، پس از تقسیمهای متوالی ، جنین کوچکی را تشکیل می‌دهد که در یک سوی آن گیاهک دانه بوجود می‌آید. یاخته آندوسپرم نخستین در همه گیاهان بافت آندوسپرم را تولید می‌کند. این بافت در تغذیه گیاهک هنگام رشد نقش مهمی دارد. هر دانه شامل گیاهک و مقداری غذای اندوخته جهت تامین رشد آن است. آندوسپرم نخستین دارای ۳n کروموزوم و در نتیجه تریپلوئید است ولی ضمن رشد جنین به مصرف آن می‌رسد و بدین ترتیب در تعداد کروموزومهای سایر بخشهای گیاه اثر نمی‌گذارد.
مقالات مشابه
پیشنهاد خرید
-
خرید و قیمت بذر یا دانه هویج سیاه بسته ۱۰ گرمی درجه یک
قیمت اصلی 110,000 تومان بود.79,000 تومانقیمت فعلی 79,000 تومان است.
-
بذر نوتو کاکتوس مامولوسوس بسته ۱۰ عددی
12,000 تومان
-
خرید و قیمت قیچی باغبانی فیلکو ۱۱ اصل سوئیس قیچی هرس حرفه ای felco 11
قیمت اصلی 3,950,000 تومان بود.3,750,000 تومانقیمت فعلی 3,750,000 تومان است.
سلام ممنون از سایت خوبتون من یک کاکتوس دو پایه دارم که بچه داده اگر من اون بچرو ریشه دار کنم و درصورت گلدهی مادر و بچه گرده افشانی امکان پذیر هست؟
سلام، اگر گیاه جفت پایه باشه خیر، برای بذرگیری حتما باید یک گیاه پایه دیگری داشته باشید، از یک گیاه مادری باشند بذر تشکیل نمیشه.
من برای تاثیرش باید چند تا کاکتوس داشته باشم
برای تاثیر چی؟
من کاکتوس فرو لاتیس پینوس دارم الان این کاکتوس چند پایه هستش
جفت پایه.
سلام واسه القاح از گرده گل خشک شده کاکتوس میشه استفاده کرد؟
سلام، نه بذری تولید نخواهد شد، گرده ها باید تازه باشن.
سلام خسته نباشید
ممنون بخاطر زحماتتون
آچینو ها (مثل آچینوپسیس دنیوداتوم) تک پایه ان یا دو پایه؟
سلام وقت بخیر اکثر اچینوها دو پایه هستند و نیاز به گرده افشانی دارند
سلام و عرض ادب
خانواده اپونتیاها تک پایه هستند یا جفت؟
سلام اکثر اپونتیاها جفت پایه هستند.
با سلام. من یه ژمینو کالیسیوم میهانوویچی( سبز-قهوه ای) دارم که الان غنچه زده و هنوز باز نشده. میخواستم بدونم میتونم از پرچم همون گل بردارم بزنم رو کلاله ش یا باید یه کاکتوس دیگه هم داشته باشم؟
ممنون میشم زودتر تا گلش خشک نشده راهنمایی کنید.مرسی
سلام، باید یک گیاه دیگه داشته باشید که گل داشته باشه، گرده های خود گیاه بارور نمیکنند، مگر اینکه گیاه خود گردافشان باشه. ژیمنوها جفت پایه هستند.
با عرض سلام و خدا قوت
یه سوال دارم
خانواده تلو تک پایه هستن یا دو پایه؟؟ سپاسگزارم
سلام، جفت پایه هستند.
سلام خسته نباشید من یک کاکتوس ژمینو دارم و الان گل داده میخواستم ببینم چطوری میتونم گرده افشانی کنم ایا به دو تا کاکتوس نیاز هست یا بدونه کافیه
سلام بله به دو کاکتوس از یک نوع نیاز دارید تا بتوانید گرده افشانی کنید.
سلام و خسته نباشید به شما
زمانی که گلهای کاکتوسها هم زمان باز نمیشن آیا میشه گرده ها رو برای مدتی نگهداری و بعد از باز شدن گل دیگر اونو گرده افشانی کرد . امکانش هست یا خیر ؟ و اکه امکانش هست گرده رو چند روز میه نگه داشت
ممنون
سلام، ممنون از شما،بله میتونید گرده ها رو با پنس جمع کنید وداخل یک پلاستیک یا یک بطری کوچک در دار داخل یخچال تا یک هفته نگهداری کنید ،دقت کنید که گرده ها باید داخل یک محفظه درب دار وجای خنک نگهداری بشن که خشک نشن، اگر خشک بشن گردافشانی موفقیت آمیز نخواهد بود.
سلام واسه گرده افشانی باید دو تا کاکتوس داشته باشیم که بشه گرده افشانی کرد؟ منظورم اینه که یک کاکتوس گل بده با خودش میشه گرده افشانی کرد؟
سلام، بستگی به نوع کاکتوس داره بعضی از کاکتوسها تک پایه هستند وبدون گرد افشانی هم بذر میدن، با گرد افشانی این نوع کاکتوسها بذر بیشتری میتوان گرفت، ولی بعضی از کاکتوسها جفت پایه هستند وبرای بذرگیری حتما باید دو گیاه پایه داشته باشید که بتونید بذر بگیرید.
سلام خسته نباشيد
ماميلاريا بوكاساناي من گل داده آيا براي تشكيل بذر نياز به گرده افشاني هست؟؟
سلام، ممنون، بله
سلام خسته نباشید ببخشید تو توضیحات گفته شده مامیلاریا تک پایه هست ولی در جواب یکی از دوستان گفتید دو پایه واینکه ایا گلهای یک کاکتوس مامیلاریا هاتیانا رو میشه با هم گردافشانی کرد؟
سلام اکثر مامیلاریها تک پایه هستند و نیازی به گرده افشانی نیست، ولی اگر گرده افشانی انجام شود بذرهای بیشتر و با کیفیت‌تری به دست خواهد آمد. مامیلاریا هانیاها نیازی به گرده افشانی ندارد.
باسلام وخسته نباشید من تعدادی ژیمینو واستروفیتم واچینو دارم که گل میدن ولی گلش پوچ میشه .اگه میشه در مورد دما وشرایط کاکتوس موقعی که گل میده توضیح بدید که درچه شرایط نگهداری بشه.که گلش بارور بشه.
سلام. برای بارور شدن وبذر دهی باید گلها رو گرد افشانی کنید. همه ی این گونه هایی که اسم بردید جفت پایه هستند ونیاز به گردافشانی دارند وباید دو گیاه والد داشته باشید که همزمان گل بدهند وبتونید گردافشانی کنید تا بذر بدست بیارید.
خیلی ممنون ازراهنمایی و پاسخ سریعتون
اتفاقا دوتا دارم که تازه داره گلهاشون باز میشه
با سلام وخسته نباشید
مامیلاریا هانیانا تک پایه هست یا دوپایه؟
برای بذر گرفتن باید تک تک گلهای یک کاکتوس رو گردافشانی بکنیم یا یکی دوتا
انجام بشه کافیه؟
با تشکر
سلام. جفت پایه هست باید دوگیاه پایه داشته باشید که همزمان گل باز کنن وگرد افشانی بکنید همه ی گلها باید گرد افشانی بشن تا بذر تشکیل بشه یک گل گرد افشای بشه فقط همون گل بذر میده.
سلام. ببخشید ژمینو جزو کاکتوسهای تک پایه است یا دو پایه؟
سلام.جفت پایه هست.
سلام. خسته نباشید
میشه لیستی از کاکتوسهای تک پایه رو بگید؟
سلام.ممنون از شما.تعدادی از مامیلاریاها وملوها تک پایه هستند.اچینو سچینو پسیس (میرابل)فرالیا اینا هم تک پایه هستند.
با سلام. خیلی ممنون.
فقط میشه اطلاع بدین از کجا باید بدونی گلها نرینگی هستند یا مادگی؟
سلام.تعداد معدودی از گیاهان هستند که گیاه نر وماده جدا دارند.مثل سیکاس وافوربیا اوبساو…بقیه گیاهان قسمت نر وماده رو روی گل یک گیاه دارند.گرده ها قسمت نر ودر وسط قسمت کلاله قسمت مادگی(تخم دان) گیاه هست.
با سلام. لطفا در مورد بذر گیری از لیتوپس هم توضیحاتی بفرمایید. با تشکر از میهن کاکتوس
سایتتون بینظیره بینظیر
سلام.لیتوپس هم مثل بقیه ساکولنتها جفت پایه هست وبرای بذر گیری حتما باید دو پایه وجود داشته باشه.