آموزش نگهداری گیاهان آبزی

آشنایی با مفهوم گیاهان آبزی و نقش آن‌ها رو در فضای سبز و طبیعت :

تعریف گیاهان آبزی：
گیاهان آبزی اولین رده تولیدکننده مواد غذایی در اکوسیستم‌های آبی هستند که با جذب نور و دی اکسید کربن از محیط, عمل فتوسنتز را انجام می‌دهند.
این گیاهان قادرند با جذب نور طبیعی و حتی مصنوعی و همچنین دریافت CO2 از آب, تولید اکسیژن نمایند.
گیاهان آبزی در نگه داری و حفظ دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، نهرها و برکه‌ها برای ماهیان و سایر ارگانیسم‌ها و همچنین حیات وحش و تفریحات بشر ایفای نقش می‌کنند.

گیاهان آبزی از ترکیبات مهم و طبیعی اکوسیستم‌های آبی هستند که نقش ویژه‌ای در سلامت و تنوع اکوسیستم‌های آبی دارند.

از بارزترین نقش‌های گیاهان آبزی در اکوسیستم‌های آبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد：
۱- جذب بسیاری از آلودگی‌ها از محیط زیست ( محیط‌های آبی) به ویژه فلزات سنگین
۲_ افزایش تنوع گونه‌ای به دلیل ایجاد زیستگاه‌های متعدد
۳_ خاصیت دارویی
۴_ به عنوان زیستگاه و تأمین کننده غذای ماهیان، بی مهرگان، دوزیستان و …
که در این بین مهم‌ترین خاصیتی که گیاهان آبزی در برکه‌ها دارند, تولید اکسیژن و افزایش رطوبت هواست که در خنک کردن هوای منطقه نقش مهمی دارد.
جایگاه گیاهان آبزی و برکه‌های مصنوعی در فضای سبز：

امروزه برکه سازی در ساخت منظرهای فضای سبز جایگاه خودش رو به خوبی پیدا کرده به طوری که حتی در صورت عدم وجود امکانات مناسب, می‌توان از یک تشت, یک وان دست دوم, نیم بشکه, زنبیل‌های کاشت گیاهان آبزی و حتی گلدان‌های خیلی بزرگ هم برای پرورش گیاهان آبزی بهره برد.
اولین نکته‌ای که بایستی در تهیه یک برکه مصنوعی به آن توجه داشت, شناخت انواع گیاهان مناسب, ماهیان و سایر آبزیان و دیگر شرایط لازم هست.
در این جا تعدادی از زیباترین گیاهان آبزی که مناسب ساخت برکه‌های مصنوعی هستند رو خدمتتون معرفی می‌کنم：
اکورنیا： تکثیر با پاجوش در بهار
شبدر آبی： تکثیر با تقسیم بوته در بهار (بهترین و زیباترین گیاه آبزی)
لوتوس
نیلوفر آبی：گیاهی مقاوم به سرما. تکثیر با تقسیم بوته.
آکوروس： گیاهی مناسب کناره‌های باتلاقی برکه‌ها. متمایله در عمق سی سانتی متری آب قرار به گیرد.
تیفا：حداکثر عمقی که می‌توانید برایش در نظر بگیرید ۶۰ سانتی متر زیر آب هست. مناسب برای کنار برکه‌ها.
حالت شناور بودن روی سطح آب رو دوست دارد. تکثیر با تقسیم بوته.
آسترانتیا：ازدیاد با بذر و تقسیم بوته.
لی سیکتون： کاملاً مقاوم به سرما. تکثیر با بذر.
مکونوپسیس： جذاب‌ترین و براق‌ترین گیاه گل‌دار متناسب با شرایط رطوبتی مناطق باتلاقی و حاشیه برکه‌هاست. کمی حساس و کاشت ان برای افراد مبتدی توصیه نمیشود. سایه رو به آفتاب ترجیح می‌دهد. تکثیر با بذر و تقسیم بوته.
پارناسیا：تکثیر با بذر
سنسیو senecio smithii：مناسب برای کنار برکه‌ها. بسیار مقاوم به سرما. تکثیر با بذر و تقسیم بوته.
نخل مرداب
گل مرداب یا گیاه مرداب
تله کیا：مناسب برای برکه‌های خیلی بزرگ به دلیل داشتن اندام خشن و پا بلند. تکثیر با بذر و تقسیم بوته.
تصاویر بعضی از گونه‌ها گیاهان آبزی :

گیاهان آبزی

در این قسمت روشی ساده جهت احداث برکه مصنوعی در زمین را عرض میکنم خدمت دوستان：

جهت احداث برکه مصنوعی در فضای مورد نظرتان, اول بایستی طرحتان را که میتواند منظم (مربع, دایره, مثلث, مستطیل, بیضی یا … ) یا نامنظم باشد را مطابق نقشه, روی زمین مورد نظر پیاده کرد و بعد اقدام به خاکبرداری ان قسمت کرد.
بایستی توجه داشت که اگر هدفتان احداث یک برکه کوچولوی خانگی هست, عمق خاکبرداری را چندان زیاد نگیرید تا یک تناسب مناسب بین عمق و مساحت برکه باشد ولی چنانچه مساحت برکه تان متوسط یا زیاد هست، لازم است عملیات خاکبرداری هم به صورت نیمه عمیق و یا عمیق باشد.
در حالتی که مساحت برکه زیاد و عمق آن هم بالااست, در این حالت, کار شما از حالت برکه به دریاچه مصنوعی یا ابگیر بدل خواهد شد و در این حالت دست شما برای متفاوت گرفتن عمق قسمتهای مختلف دریاچه مصنوعی تان, بازتر خواهد بود.
پس از اتمام عملیات خاکبرداری, شما بایستی خاک کف گودال را به خوبی بکوبید و بعد از ان, با کاربرد لایه های عایق که میتوان از سیمان, پلی اتیلن یا هرچیز دیگری باشد, دیواره ها و کف را به خوبی پوشانید و با ریختن آب داخل برکه , از گیاهان مختلف آبزی به روشی که بعد خدمتتان عرض خواهم کرد، برای تزیین استفاده کنید.

آموزش ساخت برکه های کوچک خانگی:

۱- انواع تشت های لباسشویی, ظروف پلاستیکی, گلدان های خیلی بزرگ سفالی و… می توانند به عنوان برکه شما مورد استفاده قرار بگیرند.

نکته مهمی که باید به ان توجه داشت این است که وسیله ای که انتخاب میکنید بایستی فاقد سوراخ باشد.

۲_خاکی که قرار است  به گلدان گیاه آبزی اضافه شود, حتما باید بافتی رسی و سنگین داشته باشد و فاقد هرگونه مواد غذایی مصنوعی باشد. از کمپوست باتلاقی یا خاکهای باتلاقی هم میتوانید بهره ببرید ولی شن نباید بکار برد.

۳_ هرگز نباید برای تقویت گیاه آبزی تان, به خاک ان کودهای شیمیایی مخصوصا کودهای ازته اضافه کنید, چون این عمل به رشد جلبک ها کمک میکند و به زودی سراسر برکه تان پر از جلبک میشود.
تنها کودی که شما مجازید استفاده کنید سوپر فسفات تریپل هست که باید به میزان ده گرم به خاکتان اضافه کنید تا به تدریج و طی چند سال در آب حل شود.

۴_ دلیل ریختن سنگریزه روی سطح خاک گلدان, پیشگیری از جابجایی خاک در اثر انتقال به داخل آب تشت بزرگ هست.

نمایی از سبدهای مختلف برای کاشت گیاهان آبزی:

دقت کنید که سبدهایی با سوراخ ریز مناسب تر هستند.
مراحل کاشت تصویری گیاهان حاشیه برکه ها و آبزیان عمقی：

۱_ انتخاب سبدی متناسب با حجم ریشه گیاه مورد نظر و پوشاندن کل کف و بدنه آن با گونی نخی و محکم کردن با سیم و کات کردن قسمت های اضافه گونی.

۲-خارج کردن گیاه از گلدان با خاک اطراف ریشه و قراردهی آن در داخل سبد (در صورتی که ارتفاع خاک نسبت به سطح سبد کم است کمی خاک مناسب اضافه کنید).

۳_ محکم کردن خاک اطراف گیاه با فشار انگشتان برای خروج حباب های هوا.

۴_ ریختن مقداری سنگریزه به قطر ۲/۵_۳ سانتی متر در سطح خاک. میتوانید از سنگهایی با رنگهای متنوع هم بهره ببرید.

۵_ ایجاد دسته با استفاده از نخ ماهیگیری در چهار طرف سبد.

۶_ پر کردن یک تشت ابی با آب و هدایت سبد با استفاده از دسته ها به داخل آب تشت و قرار دهی آن در مکان مورد نظر و در انتها رها کردن نخ و یا قیچی کردن آن.

نکته： سعی کنید عمق تشت کمی بیشتر از ارتفاع سبد باشد.
علاوه بر این ظروف و لوازمی که در اینجا از انها  نام بردم, شما به سلیقه خودتان میتونید از هر وسیله دیگه هم بهره ببرید. حتی از شیشه های آکواریوم.

طرز ساخت باغ آبی گلدانی یا برکه مینیاتوری：

۱_ ابتدا نیم بشکه یا تشت یا گلدان سفالی بزرگ یا هر وسیله ای که مد نظرتان هست را به خوبی عایق کنید.

۲_ سپس آن را در محلی مسطح قرار دهید و بعد کف آن را با یک لایه ده سانتی سنگریزه شسته سایز عدس پر کنید.

۳_ پر کردن دو سوم حجم بشکه از آب.

۴_سپس سبدهایی پلاستیکی با اندازه های مختلف تهیه کرده و طبق ان روشی را که گفتم با گونی نخی آسترش کنید و سپس با خاک باغچه پر کنید.

۵_ کاشت گیاه مورد نظر در سبد کاور شده و پر کردن اختلاف ارتفاع خاک پای گیاه و لبه سبد با قرار دهی یک لایه ماسه عدسی شسته شده روی سطح خاک.

۶_ در این مرحله میتوانید از آجر استفاده کنید و با قرار دادن ان کف بشکه, با توجه به ارتفاع سبدهایتان و خود گیاهان, ارتفاع های متفاوتی را برای سبدهایتان در نظر بگیرید.
باید توجه کنید که گیاهانی با ارتفاع کمتر در جلوی کار و گیاهان مرتفع در مرکز یا سمت مقابل قرار گیرند.
با بالا و پایین بردن آجرها و گلدان ها, سطح ان ها را با سطح آب هماهنگ کنید.
اصولا لبه گلدان یا سبدهایتان باید در ارتفاع پنج سانتی متری زیر سطح آب قرار گیرد.
این موضوع باعث میشود که با چیدمان چند سبد یا گلدان درون بشکه و کاشت گیاهان مختلف آبزی در آن, شما یک برکه زیبای فانتزی داشته باشید.
روشی دیگه برای ساخت برکه مینیاتوری：

موادی که لازم دارید عبارتند از：
سبد پلاستیکی در سایز مد نظرتان.
کمپوست.
گلدان براق خیلی بزرگ (در اصطلاح گلدان تغاری) که منفذی نداشته باشه.
اگر گلدونتان یا تشتی که قرار است استفاده کنید, دارای منفذ باشد, حتما سعی کنید با قیر یا هر ماده چسبنده دیگه, منفذها را  پر کنید.
آجر
و گیاهانی چون نیلوفر آبی, بوریا زینتی و هر گیاه آبزی دیگه مثل آرون.

روش کار：
۱_ابتدا مثل قبل سبدی پلاستیکی یا گلدانی با توجه به حجم ریشه گیاه مورد نظرتان تهیه کنید و ان را با گونی نخی کاور کنید.
گیاه مورد نظرتان رو از گلدان بیرون بیاورید و درون کمپوست کشت کنید و روی سطح خاک را با لایه ای سنگریزه شسته پر کنید.

۲_ با کاربرد آجر کف گلدان بزرگ تان طراحی کنید. میتوانید آجرها را در کنار هم بچینید و یا در سطوح مختلف و حتی مرکز را میتونید بلندتر در نظر بگیرید.
سپس با توجه به سلیقه خودتان و اینکه گیاه آبزی چه عمقی را دوست دارد گلدانهارا در داخل تشت بزرگ و روی آجرها بچینید.
مثلا در اینجا بوریا عمق بیشتر را دوست دارد ولی نیلوفر آبی متمایل است  برگها روی سطح اب پخش بشود.

۳_ گلدان بزرگ یا تشت تان را پر از آب کنید و در نهایت گلدان نیلوفر آبی را به گونه ای داخل اب ببرید که برگها در سطح اب شناور بمانند.
این گلدان بزرگ را بهتراست در مکان افتابی نگه دارید.

نکته مهم： زمان کاشت این گلدان, اواخر پاییز یا اوایل بهار است.

گاهی اوقات پیش میاد که دوستان متمایل باشند که بجای استفاده از گیاهان آبزی خریداری شده از بازار, خودشان اقدام به کشت بذر گیاه آبزی کنند که در این قسمت به صورت ساده مراحل کشت را خدمتتان عرض میکنم.

مراحل ساخت برکه مصنوعی با کاشت بذر：

۱- ابتدا گلدانی مناسب را انتخاب کرده و با خاک لمونی مناسب ان را پر کنید. به صورتی که دو سانت لبه گلدان خالی باشد.

۲- بذر مورد نظرتان را درون نمک پاشی بریزید یا درون کاغذ تاشده ای و به طور یکنواخت روی سطح خاک گلدان بپاشید.

۳_سپس بذرها را با لایه نازکی از شن شسته شده شکری پوشش دهید.

۴_ گلدان آماده شده را درون تشت یا ظرف بزرگتر از گلدان قرار دهید.

۵_ بعد به آرامی به اندازه ای  آب به تشت اضافه کنید تا روی سطح گلدان را کاملا بپوشاند.

۶_ تشت را در محیطی با درجه حرارت هجده درجه سلسیوس قرار دهید تا بذور سبز گردند.
فقط نکته ای که بایستی به ان توجه ویژه داشت این است  که نوع گیاهی که برای  کارتان انتخاب میکنید با شرایط اقلیمی منطقه تان همخوانی لازم را داشته باشد.

و همچنین چون کار سلیقه ای هست, شما میتوانید در برکه تان فقط از یک نوع گیاه خاص مثل نخل مرداب, شبدر آبی یا نیلوفر آبی بهره ببرید یا اینکه از ترکیبی از این گیاهان با رعایت نکاتی چون تقدم گیاهان پاکوتاه و کم پشت نسبت به گیاهان پرپشت و پابلند در قسمت جلویی برکه یا در ارتفاع بالاتر از سطح تشت یا برکه.

نویسنده : خانم اسد زاده

منبع:میهن کاکتوس

آموزش آپلود عکس در قسمت نظرات

کشت هیدروپونیک چیست؟

آموزش کود دهی به درختان

آموزش نگهداری از گیاه پاندانوس

انواع گیاهان پوششی

۵ واقعیت ناشناخته درباره گل کوکب

نگهداری گیاه فلفل زینتی در خانه

آموزش نگهداری گل بنفشه