منظور از پیوند زدن گیاهان چیست؟ پیوند زدن روشی است که توسط آن بخشی از یک گیاه بر روی بخشی از گیاه دیگر متصل میشود. باید توجه داشت که پیوند زدن یکی از شیوههای غیر جنسی (غیر تناسلی) تکثیر گیاهان است. در این روش یک بافت از گیاهی جدا شده و بر روی گیاه دیگری رشد داده میشود.
تقسیم معمولی سلولها در محل اتصال باعث میشود که زخمهای حاصلهترمیم و رشد و نمو بافتها ادامه یافته و بخش ها در هم بیامیزند و گیاه واحدی حاصل آید.
بخش بالایی این گیاه پیوندی پیوندک و بخش پایینی که ریشههای گیاه را در بردارد پایه نامیده میشود. وقتی که پیوندک فقط یک جوانه در برداشته باشد، پیوند را پیوند جوانهای میگویند. (تکثیر از طریق گرفتن قلمه و پیوند جوانهای، مهمترین روش تکثیر غیر تناسلی در گیاهان است)
تاریخچه پیوند
اسناد و مدارک موجود بیانگر این واقعیت است که چینیها چندین دهه قبل از میلاد مسیح با دانش پیوند زدن گیاهان آشنا بودهاند. در زمان امپراطوری روم نیز این فن مرسوم بوده است.
هدف پیوند
پیوند زدن درختان میوه اغلب با هدف افزایش توان باردهی درخت و بهبود کمی و کیفی محصول انجام میشود. با وجود این تعویض ساختار رویشی و باردهی درخت، تنظیم گردهافشانی در باغ، استفاده از ویژگیهای پایههای پیوندی به منظور دسترسی به گیاهان کوتاه قد تا بسیار قوی، استفاده از میان پایهها برای رفع برخی از عوارض و نارساییهای پیوندی، ترمیم زخمهای وارد شده به تنه، ریشه و شاخههای اصلی درخت، تسریع در آغاز باردهی و موارد بسیار دیگر از اهدافی هستند که همیشه در ایجاد ترکیبهای پیوندی مورد توجهاند.
معایب ومحاسن پیوند
پیوند، معایب و محاسنی دارد. از معایب روش پیوند این است که نتیجه انجام این عمل بندرت همه خواسته ها را تأمین نمیکند و گاهی محلی از ساقه گیاه که پیوند درآن قسمت انجام گرفته، حجیم میشود. به همین دلیل باید در انتخاب پایه و پیوند دقت داشت تا تطابق بین پایه و پیوندک وجود داشته باشد تا پیوند قابل قبولی به وجود آید.
تطابق پایه و پیوندک
پایه و پیوندک از نظر شرایط فیزیولوژیکی و ساختمانی باید به وضعی باشند که قدرت پیوند شدن به هم دیگر را دارا باشند، به عبارت دیگر نسبت به هم تطابق داشته باشند. این تطابق تا حدود زیادی بستگی به نزدیکی و روابط طبیعی آنها دارد. عدم این تطابق میتواند به دلیل ساختمانی و یا فیزیولوژیکی باشد. عدم موفقیت در پیوند و یا به دست آمدن گیاهان ضعیف، رشد کم و غیرطبیعی پیوندک، برجستگی و رشد فوقالعاده محل پیوند، سستی مکانیکی محل پیوند، که غالباً باعث شکستن و از هم جدا شدن پایه و پیوندک میشود، همگی ممکن است به دلیل عدم تطابق پایه و پیوندک باشد. این آثار در بعضی حالات یا بلافاصله بعد از عمل پیوند ظاهر میشوند، و یا بعد از ۸-۷ سال که از زمان پیوند زدن گذشت بروز میکند. در این ارتباط بعضی از بیماریهای ویروسی نیز میتوانند نقشی بازی بکنند. بدین ترتیب که فرضاً پایه نسبت به یک بیماری ویروسی مقاوم است و پیوند، که از طریق پایه آلوده میشود، نمیتواند در مقابل بیماری جان سالم به در ببرد.
محاسن مربوط پیوند زدن
در گیاهانی که نمیتوان آنها را با قلمه و یا پاجوش ازدیاد نمود برای حفظ مشخصات خارجی و داخلی یعنی ژنتیکی پایه مادری از پیوند استفاده مینماید.
درختان کهن که به علتی قسمت هوایی آن از بین رفته و یا فرسوده شده باشد ولی ریشه آن قوی و فعال است میتوان ان درخت را به وسیله پیوند جوان کرد.
در درختان ضعیف که مقدار ریشه در آنها کم بوده و یا طبیعتاً قادر به جذب شیره خام به اندازه کافی نمیباشند با پیوند کردن شاخه ریشه داری به تنه آن جبران کمبود شیره خام را نموده قسمت هوایی چنین درختی قوی میگردد.
محاسن پیوند را میتوان اینگونه بیان کرد
حفظ ویژگی یک کلون
استفاده از مزایای ترکیب پایه و پیوندک
تغییر رقم درخت
کوتاه کردن دوره نونهالی
تشخیص بیماریهای ویروسی
ترمیم بخشهای آسیب دیده
تأمین گردهٔ کافی در درختان دوپایه
جوان کردن درختان مسن
استفاده تجملاتی
انواع پیوند :
الف) پیوند جوانه
پیوند جوانه به شکل تی
١/پیوند سپری (پیوند T یا T برعکس)
٢/پیوند وصلهای
٣/پیوند لولهای: در این نوع پیوند بجای اینکه فقط یک جوانه با مقداری از پوست پایه را بهعنوان پیوندک مورد استفاده قرار دهند پوست درخت را به شکل استوانه یا لوله که طول ان در حدود ۳ تا ۴ سانتیمتر میباشد و فقط یک جوانه روی آن قرار دارد جدا نموده و به همان شکل دور ساقه پایه قرار میدهند.
۴/پیوند تراشهای
۵/پیوند شکمی: در این پیوند، پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده و آن را در نقطه اختیاری از طول ساقه پایه زیر پوست قرار میدهند.
ب) پیوند چوبی
١/پیوند اسکنهای یا شکافی
٢/پیوند تاجی یا پوستی
٣/پیوند ترصیعی
۴/پیوند نیمانیم
ج) پیوند مجاورتی
١/پیوند مجاورتی انتهایی
٢/پیوند مجاورتی جانبی
٣/پیوند مجاورتی کمانی
حتما بخوانید : آموزش پیوند بر روی پرسکیا
انواع پیوند زدن با عکس:
منبع:میهن کاکتوس
سلام
آیافیکوس شرابی روبرروی فیکوس بلک میشود پیوند زد؟
سلام، بله میشه.
سلام
ممنون از تیم میهن کاکتوس و سایت بسیار خوبتون
ببخشید من یک نهال گل کاغذی داشتم که در حین جابجایی تنه اصلی گیاه از قسمت پایین دچار شکستگی کامل شد ولی بصورت کامل از تنه اصلی جدا نشد, بعد از حدود ۲۰ دقیقه قسمت شکستگی رو به عسل آغشته کردم و به حالت اولیه برگردوندم و بصورت کامل با نوارچسب تفلون باندپیچی کردم و از یک قیم بعنوان تکیه گاه استفاده کردم. آیا با توجه به توضیحات و اینکه قسمت شکستگی بصورت کامل از تنه اصلی جدا نشده, امکان زنده موندن گیاه و ادامه رشد هست؟
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام، عسل هم نمیزدید مشکلی بوجود نمیومد، بلافاصله اگر باند پیچی کردید گیاه خودش قسمت اسیب دیده رو ترمیم میکنه وجوش میخوره جای نگرانی نیست ولی باند رو بهتر هست تا چند ماه باز نکنید وبگذارید روی گیاه بمونه تا کامل جوش بخوره.
سلام،میشه دوتا کراسولا قاشقی رو بدون دست زدن به سایر جاهاش ازتنه به هم پیوند زد؟مثل پیوند آدنیوم که ازبالای ریشه به هم پیوند میزنند؟
سلام، در این مورد اطلاعی ندارم.
سلام عالی بود فقط در مورد زمان انجامش هم میشه توضیح بدید لطفا
سلام، ممنون از توجه شما،کلا زمانی که گیاه در حال رشد هست میتوان پیوند زد، بهترین زمان برای پیوند کاکتوسها اواسط خرداد تا اواسط شهریور ماه هست، پیوند سایر گیاهان اواخر خرداد تا اواسط مرداد ماه.
سلام، من تعجب میکنم قرار بود مطلب راجب به پیوند شمعدانی باشه ولی متاسفانه تنها توضیحی که نداده اید راجب به پیوند شمعدانی بود. لطفا اگر امکان دارد پیوند شمعدانی را توضیح بدهید. ممنون
سلام مقاله در مورد پیوند زدن کلی گیاهان است همانطور که از عنوان آن پیداست ولی حتما در مورد پیوند شمعدانی هم مطلب اضافه میکنیم.
عالییی بود عااالی
با عرض سلام و خسته نباشید
ایا کاکتوس پایه نقره ای بعنوان پایه پیوند مناسبه ؟ چه پایه هایی از این کاکتوس مناسب تر اند ؟ ایا میشه یک کاکتوس از خوانواده مامیلاریا ها یا ربوتیا ویا نوتو رو به این کاکتوس پیوند زد؟
سلام، بله میتونید پیوند بزنید،زمان پیوند از اواخر اردیبهشت شروع میشه که بهترین زمان برای پیوند زدن هست،از پایه های میرتلو، تیغ مشکی، سنپدرو، و… هم میتونید بعنوان پایه استفاده کنید.
دورود بر شما.ایا میشه چامیس پاریس و لاوسون و..روی سرو زربین پیوند زد؟و در مورد عکس پیوندی که گذاشتین که پیوند کاج هم هست کمی توضیح مرحمت بفرمائید.سپاس بیکران
سلام. گیاهانی که از یک خانواده باشن ودانه وبذرشون هم شکل باشه میشه پیوند زد.
درود به کارشناس محترم
لطفا راهنمایی بفرمایین که بر روی تنه شمشاد میتوان گیاه دیگری پیوند زد؟ اگر میشود لطفا بفرمایید چه نوع گیاهانی میشود.
سپاس فراوان??
سلام. تا جایی که من اطلاع دارم روی گیاه شمشاد پیوند نمیزنن یعنی زیاد مرسوم نیست ولی میتونید بصورت ازمایشی امتحان کنید از واریته های خود شمشاد میتونید برای پیوند استفاده کنید.
ممنون از پاسختون
درمورد پیوند خرفه روی اچینوپسیس که دوستم انجام داده و من هم دیده ام و برام جالب بود طریفه پیوند کردنش رو اوردم شاید دوستان برای تنوع هم که شده انجام بدهند
وسط اچینو رو با خلال دندان حدود یک سانت بصورت عمودی تخلیه میکنن و شاخه خرفه را هم مثل خود خلال دندان برش میدیم تا نوک تیز بشه و بعد به آرامی داخل اچینوپسیس مستقر میکنیم و اطراف اون رو با خاک ذغال پر میکنیم.
سلام. خیلی ممنون جالب بود. ممنون که اطلاعات مفید رو به اشتراک میگذارید. ?
سلام
درخصوص پیوند افوربیا باید شیرابه پیوندک و پایه کاملا شسته بشه و بعد پیوند زد یا با همان شیره میشه پیوند زد ؟
سلام. باید مقداری از شیره رو با چاقو بردارید نیازی به شستن نیست. همونطوری هم پیوند میگیره.
سلام شمعدونی رو میشه پیوند زد؟ نوع پر گل روی معمولی
سلام.میشه قلمه گرفت ولی در مورد پیوند اطلاعی ندارم.
سلام میخواستم بدونم خرفه ابلق رو میشه با خرفه ساده پیوند داد؟؟
سلام.در مورد پیوند این نوع گیاه اطلاعات ندارم ولی میتونید از هر دو نوع قلمه بگیرید وریشه دار کنید.پیوند این نوع رو نشنیدم تا حالا.
سلام ممنون بخاطر آموزشهای مفیدتون
یه سوال داشتم ایا پیوندک وقتی به سن گل دهی رسید میشه از پایه جدا کرد و اگر جدا شد گل خواهد داد؟
اگر جواب بله باشه میشه اموزش جدا کردن پیوندکم بزارین ممنون از لطفتون
سلام بستگی به نوع کاکتوس داره بعضی کاکتوس ها مثل آریوکارپوس یا توربینی کارپوس ها و یا کاکتوس هایی که سبزینه ندارند و کامل زرد یا قرمز هستند نمیتوان دوباره تو خاک کاشت