تاثیر استفاده غیر اصولی سموم کشاورزی بر روی آفت ها و مشکلات ایجاد مقاومت به سموم در حشرات چیست؟
استفاده درست از سموم کشاورزی برای گرفتن نتیجه ایده آل و تأثیر مثبت سموم بسیار حائز اهمیت است، زیرا زمانی که سموم به درستی و در زمان مناسب و یا با دز نادرست استفاده شوند تأثیر منفی خواهند داشت. به عنوان مثال در سال های گذشته سمی در بازار وجود داشت به نام ددت به انگلیسی: DDT که بسیار سم قوی و مؤثری بود که با استفاده نادرست و مقاوم شدن افتها و حشرات کارایی خود را از دست داد و از بازار حذف شد.
بدیهی است حشرات نیز برای مقابله با این فشار طبیعی که بهوسیله انسان هدایت شده است مکانیسمهایی را برای بقاء خود بکار میبرند. بر اساس نظر سازمان جهانی بهداشت، توانایی بقاء یک حشره به غلظتی از سم که قبلاً توسط آن غلظت کاملاً از بین میرفت، مقاومت نام دارد که این توانایی بقا بهصورت ارثی به نسلهای بعدی انتقال مییابد.
گزارشهای متعددی از مقاومت به سموم شیمیایی در انواع و اقسام حشرات ارائه شده است. مقاومت حشرات (آفات انباری) غلات به حشرهکشهای محافظ و فسفین در حال تبدیل شدن به یک چالش بزرگ میباشد. بسیاری از ضدعفونی کنندگان حتی اطلاعی از وجود این مشکل ندارند و ضروری است اطلاعاتی در زمینه مورد بحث به دست آورند تا مسئله مقاومت در آفات، حادتر نشود. این مجموعه با هدف بررسی مقاومت در آفات انباری و اهمیت اطلاع رسانی در این زمینه تدوین گردیده است.
تعریف مقاومت:
مقاومت، افزایش توانایی رویارویی یک گونه خاص از آفت در هر مرحله از سیکل زندگی یا هر شرایط دمایی، در برابر میزان دُز سمی است که در حالت طبیعی و شرایط معمول آن گونه را از بین میبرد. چند سالی است که بسیار دیده شده که کشاورزان از عدم کار آیی سموم شکایت دارند. ریشه این موضوع را باید در دو مبحث جستجو کرد:
الف) عدم توصیههای صحیح در استفاده از سموم و استفاده بیش از حد مجاز و مکرر از سموم.
ب) تنزل کیفیت سموم و کاهش ماده مؤثره سموم.
اما به هر حال آنچه عایدی این دو معضل است مقاومت حشرات به سموم است که نتایج زیر را در بر دارد:
۱- مقاومت به سموم در حشرات باعث بقای حشره در طبیعت و در نهایت ادامه خسارت اقتصادی و بهداشتی خواهد بود.
۲- مقاومت در حشرات باعث افزایش غلظت سم برای کنترل بهتر حشرات شده در نتیجه از نظر اقتصادی، بار مالی بیشتری برای انسان داشته و آلودگی محیط زیست را نیز افزایش میدهد.
۳- استفاده بیشتر از سموم باعث آلودگی محیط زیست شده و موجودات غیرهدف مثل حشرات مفید و موجوداتی که در سیر تکاملی جانوران و طبیعت نقش اساسی دارند را از بین میبرد.
۴- سموم استفاده شده، وارد چرخه تغذیه انسان و حیوانات شده و ناهنجاریهای مختلفی را باعث میگردند.
۵- مقاومت به سموم، انسان را وادار به سرمایه گذاری در جهت کشف سموم جدید مینماید که این مسئله در بسیاری از مواقع مقرون به صرفه نمیباشد.
۶- مقاومت به سموم در حشرات باعث بازپدیدی بیماریهای مختلفی که توسط حشرات به انسان منتقل میشوند، میگردد. بهطور مثال بازپدیدی و تداوم مالاریا یکی از نمونههای بارز مقاومت پشه آنوفل به سموم است.
منبع:میهن کاکتوس