آموزش نگهداری گل فوشیا یا گل گوشواره‌ ای

گل فوشیا به گل آویز، گل زنگوله‌ای و گل گوشواره‌ ای نیز معروف است، جز گیاهان گل‌دار می‌باشد. نام علمی گل فوشیا Fuchsia می‌باشد. گل فوشیا دارای گل‌هایی به رنگ قرمز، ارغوانی و صورتی می‌باشد. گل فوشیا گیاه حساسی هست و اگر شرایط برای آن فراهم نشود گل‌های آن می‌ریزد و در نهایت خشک می‌شود. در ادامه به آموزش نگهداری گل فوشیا می‌پردازیم.

خاک مناسب گل فوشیا:
خاک گل آویز یا فوشیا باید دارای زهکشی مناسبی باشد. بنابراین زمانی که قصد کاشتن و نگهداری این گیاه را در گلدان دارید از دو مسئله مطمئن شوید: سبکی مخلوط خاک مورداستفاده و مناسب بودن منافذ موجود در زیر گلدان. مخلوط مساوی از پیت ماس، ورمی کولیت، خاک معمولی و مرغوب و شن محیط مناسبی را برای ریشه‌های این گیاه می‌سازد.

به‌کارگیری ۱۰-۷ سانتیمتر پیت ماس و یا کمپوست بر روی سطح خاک (قبل از کاشت گیاه در گلدان) به زهکش محیط کاشت کمک می‌کند. گیاه فوشیا به مواد غذایی مناسب و کافی احتیاج دارد تا بهترین گلدهی را داشته باشد. می‌توان در طی فصل رشد هر هفته از کودهای مایع و محلول مخصوص گیاهان زینتی برای این گیاه استفاده کرد. اگر بیش‌ازاندازه کود استفاده کنیم گیاه رشد رویشی فراوانی خواهد کرد و گل نخواهد داد. بنابراین کود را به میزان لازم استفاده کنید. همچنین قبل از کود دادن از مرطوب بودن بستر کاشت اطمینان حاصل کنید. یعنی اگر بستر خشک است فکر نکنید که با دادن کود مایع هم گیاه را آبیاری می‌کنید و هم به آن غذا می‌دهید. این کار شاید باعث سوختن ریشه‌ها شود. همچنین از اواخر تابستان و در طی پاییز و زمستان این گیاه را کود ندهید.

آبیاری گل فوشیا:
در طول فصل رشد این گیاه به آب کافی نیاز دارند و بستر آن نباید خشک شود. همچنین خاک نباید حالتی خیس و غرقابی داشته باشد. بنابراین حجم آب بستگی به گرما و دمای هوا دارد. هر قدر هوا گرم‌تر باشد در مدت‌زمان کوتاه‌تری باید به گیاه آب داد تا رطوبت خاک حفظ شود. همچنین در روزهای گرم غبار پاشی به حفظ رطوبت و پایین آوردن دما کمک می‌کند. غبار پاشی را زیر نور مستقیم آفتاب انجام ندهید زیرا این کار موجب ظهور لکه‌های سفیدرنگ بر روی برگ‌ها می‌شود. تشنگی موجب ریزش برگ‌های سبز و گل‌های این گیاه می‌شود. از آبیاری بیش‌از اندازه و خیس ماندن بستر گلدان جلوگیری کنید زیرا موجب زرد شدن برگ‌ها، ریزش برگ‌ها و درنهایت پوسیدگی ریشه گیاه و از بین رفتن آن می‌شود. آبیاری این گیاه در طی استراحت زمستانه را  نباید فراموش کرد. در این مدت گیاه را هر دو هفته یک‌بار آبیاری کنید.

دما:
این گیاه به دمایی میانه نیاز دارد. اگر دمای محیط در تابستان به بیش از ۲۶ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، گلدان این گیاه را به مکانی سردتر منتقل کنید. در دمای بیش از ۲۶-۲۵ درجه سانتی‌گراد احتمال کاهش گلدهی این گیاه وجود دارد. نمونه‌ها و ارقام مختلف گیاه فوشیا عکس‌العمل متفاوتی در برابر سرما از خود نشان می‌دهند. از نمونه‌هایی که حتی تا ۱۲- درجه سانتی‌گراد تا نمونه‌هایی که تحمل دمای زیر ۱۰+ را نیز ندارند در بین این گیاه وجود دارد. معمولاً نمونه‌هایی که تحمل سرما را دارند در فضای آزاد کاشته و به شکل بوته پرورش می‌یابند. با فرا رسیدن فصل سرما این گیاه باید استراحت زمستانه خود را سپری کند. ابتدا باید شاخسار آن هرس شود و سپس در مکانی کم نور و سرد که در حدود ۱۰ درجه سانتی‌گراد دما دارد نگهداری شود (به قسمت زمستان گذرانی مراجعه کنید).

از ریشه‌های گیاه در برابر گرمای هوا بخصوص در ظهرهای بسیار گرم تابستان و زمانی که نور آفتاب مستقیماً به گیاه می‌تابد باشید. گرم شدن محیط رشد ریشه‌ها منجر به ضعف آنان و در نتیجه ضعف گیاه می‌شود. به همین دلیل تا جایی که امکان دارد برای این گیاه از گلدان‌های پلاستیکی بخصوص به رنگ سیاه استفاده نکنید. این گلدان‌ها بسیار سریع گرم می‌شوند و در نتیجه دمای بستر کاشت را بالا می‌برند. حتی برخی از پرورش‌دهندگان در روزهای گرم و داغ تابستان، بر روی سطح خاک گیاهانی که در معرض نور مستقیم آفتاب هستند، هر چند وقت یک‌بار قطعات کوچک یخ می‌گذارند تا به کاهش دمای محیط ریشه کمک شود.

نور:
فوشیا به مکانی روشن و پر نور نیاز دارد. نور مستقیم آفتاب را هم دوست دارد اما به‌شرط آنکه هوا خنک باشد. مراقب اشعه‌های بسیار گرم آفتاب در ظهر روزهای تابستان باشید و گیاه را از آنان محافظت کنید. نور شدید آفتاب در ظهر تابستان موجب بالا رفتن دمای گیاه بخصوص ریشه آن می‌شود و باید ریشه این گیاه را از این دما محافظت نمود (به قسمت دما مراجعه کنید). نور کم محیط باعث دراز و باریک شدن ساقه‌ها و افزایش فاصله برگ‌ها بر روی ساقه و ریزش برگ‌ها و گل‌های آن می‌شود.

آفات و بیماری های گل فوشیا:
برخی آفات گیاه فوشیا بخصوص در ناحیه اتصال برگ به ساقه فعالیت می‌کنند بنابراین در طی فصل رشد این ناحیه را هر چند وقت یک‌بار بررسی کنید. فعالیت شته موجب چروکیده شدن برگ‌ها بخصوص برگ‌های جوان و چسبناک شدن آنان می‌شود. کنه تارعنکبوتی موجب ظهور نواحی برنز یا قرمز رنگ بر روی برگ‌ها و بستن تار عنکبوت در سطح زیرین برگ‌ها و در نهایت ریزش برگ‌ها می‌شود. هوای خشک به شیوع این آفت کمک می‌کند. تریپس آفت دیگر این گیاه است که به ساقه‌های جوان و غنچه‌های گل آسیب وارد می‌کند. گرمی هوا و یا آبیاری اندک گیاه و خشکی کشیدن آن شرایط را برای فعالیت بیشتر تریپس آماده می‌کند. مگس سفید در زیر برگ‌های این گیاه مشاهده می‌شود که در زیر برگ‌ها تخم‌های سفید رنگی می‌گذارد و موجب چسبناک شدن برگ‌ها می‌شود. بوترتیس بیماری قارچی است که موجب پژمردن و پوسیدن گیاه بخصوص گیاهان جوان می‌شود. زهکش نامساعد محیط و تهویه نامناسب آن این بیماری را تشدید می‌کند. بیماری سفیدک پودری نیز بیماری قارچی است که در اثر آن بر روی برگ‌ها و ساقه‌های گیاه غشا نازکی از پودری سفید رنگ ایجاد می‌شود.

تهویه نامناسب محیط گیاه و سرد و مرطوب بودن آن از عوامل تشدید کننده این بیماری است. زنگ از جمله دیگر بیماری‌های قارچی است که موجب ظهور نقاط ریز قرمز رنگ بخصوص در سطح زیر برگ‌ها می‌شود. شرایط تهویه بد محیط و رطوبت بالای محیط از جمله عوامل شیوع این بیماری است.

خواب زمستانی:
یکی از مسائلی که افراد با این گیاه دارند مسئله استراحت زمستانه این گیاه است. زیرا در آخر تابستان گل‌های این گیاه دیگر تشکیل نمی‌شوند و برگ‌های آن خواهند ریخت. افراد با مشاهده این حالت از پرورش این گیاه دلسرد شده و حتی ممکن است گلدان محتوی آن را دور بیندازند. اما این گیاه هنوز زنده است و با انجام عمل هرس و سپری کردن استراحت زمستانه خود می‌تواند سال بعد نیز به رشد و گلدهی خود ادامه دهد.

اشاره کردیم که گیاهان فوشیا را در دو گروه عمومی می‌توان قرار داد که گروه اول گیاهانی هستند که به شکل بوته رشد می‌کنند و در فضای آزاد نیز کاشته می‌شوند. از اواخر مهر ماه باید از میزان آبیاری این گیاه کاست و آنان را آماده استراحت زمستانه کرد. در این زمان آنها شروع به برگ‌ریزی نیز می‌کنند. بهتر است که ۸۰-۷۰٪ از طول ساقه‌هایشان کاسته شود تا زمستان را راحت‌تر سپری کنند و آسیب کمتری از سرمای زمستانه ببینند. برخی از پرورش‌دهندگان نیز ۱۵ سانتیمتر از طول شاخسار باقی می‌گذراند و بقیه را کوتاه می‌کنند. اگر زمستان بسیار سرد است و دما به زیر ۱۲- یا ۱۰- می‌رسد، برای محافظت از باقیمانده شاخه‌ها و همچنین ریشه گیاه می‌توان آنان را توسط وسایلی همچون گونی و پارچه پوشاند و روی آنان پلاستیک کشید. اگر از چنین روکش‌هایی استفاده می‌کنید آنها را اواخر اسفند از روی گیاه بردارید تا نور بیشتری به گیاه برسد و رشدان تحریک شود. برخی از پرورش‌دهندگان در این زمان هرس دیگری انجام می‌دهند و ۵۰-۳۰٪ طول شاخه‌های باقیمانده را که زمستان را سپری کرده‌اند نیز کوتاه می‌کنند و اعتقاد دارند با این عمل گلدهی گیاه بهتر خواهد شد. با رسیدن فصل بهار و گرم شدن هوا، شاخسار مجدداً رشد می‌کنند و از آنجا که اصولاً فوشیا گیاهی سریع‌الرشد است در مدت زمان کوتاهی با شاخسار جدید خود فضا را پر خواهد کرد.

در مورد گیاهان فوشیا که در گروه دوم قرار دارند (نمونه‌هایی که شاخه‌های علفی دارند و در گلدان کاشته می‌شوند) با فرارسیدن فصل زمستان بدین صورت عمل می‌شود: با فرارسیدن پاییز و ریزش برگ‌های گیاه باید به تدریج آبیاری این گیاه کاسته شود و تا زمانی که حداکثر برگ‌ها ریختند آبیاری نیز به حداقل میزان خود برسد. زمانی که رطوبت خاک گلدان به حداقل خود رسید (و در این زمان گیاه برگ چندانی نیز ندارد) موقع هرس شاخه‌ها است. ۸۰ – ۷۰٪ طول شاخه‌ها را قطع کنید و سپس برگ‌های موجود بر روی شاخه‌های باقیمانده گیاه را حذف کنید. گلدان محتوی گیاه در مکانی سرد با دمای ۱۰-۷ درجه سانتی‌گراد و کم نور به دور از وزش بادهای سرد قرار داده شود تا گیاه به استراحت زمستانی رود و در طی زمستان رشد نکند. البته در طی زمستان باید مراقبت عدم خشک شدن کامل خاک گلدان نیز بود. چون ریشه‌های این گیاه زنده هستند و نباید در محیطی کاملاً خشک به سر ببرند در غیر این صورت از بین خواهند رفت. بنابراین هر دو هفته یک‌بار مقدار کمی آب به خاک گلدان بدهید تا رطوبت آن به میزان اندک حفظ شود.

مشکلات موجود در طی زمستان گذرانی:
کرم سفید ریشه یکی از آفاتی است که در طی زمستان می‌تواند از ریشه گیاه تغذیه کند و بکل گیاه شما را از بین ببرد. با فرا رسیدن فصل بهار ممکن است گیاه رشد خود را آغاز کند اما برگ‌ها چروکیده شوند و از بین بروند. در طی فصل زمستان هر چند وقت یک‌بار گلدان‌ها و خاک اطراف آنان را بررسی کنید و اگر قبلاً با این مشکل مواجه بودید از سموم دفع این آفت نیز قبل از انبار کردن گلدان‌ها (اواخر فصل پاییز) استفاده کنید. سبز ماندن ساقه‌ها در طی زمستان نشانه گرم بودن محیط نگهداری و آبیاری بیش از اندازه این گیاه است که مانع از استراحت زمستانه آن می‌شود بنابراین دما و حجم آب را مجدداً تنظیم کنید.

بعد از سپری شدن زمستان چه کنیم؟
از آنجایی که گیاه در طی زمستان گذرانی تمامی برگ‌های خود را از دست داده و مدتی در مکانی کم نور و سرد نگهداری شده همانند گیاهی به نظر می‌رسد که خشکیده است. امتحانی ساده وجود دارد که می‌توان فهمید گیاه زنده است یا خیر؟ با ناخن انگشت خود مساحت بسیار کوچکی از پوست یکی از ساقه‌های گیاه را خراش دهید. ناحیه‌ای که نمایان می‌شود اگر سبز رنگ باشد نشانه زنده بودن گیاه است. معمولاً از ماه فروردین علائم شروع فعالیت گیاهان فوشیا به چشم می‌خورد اما اگر به درستی عمل نکنیم ممکن است گیاهان فوشیا بخصوص نمونه‌هایی که در گروه دوم (فوشیا با شاخسار علفی و آویخته)در همین ماه از بین بروند. باید مراقب بود که آبیاری مجدد این گیاه را از چه زمانی شروع کرد تا رشد جدید گیاه نیز تحریک شود. حجم آب باید به تدریج افزوده شود و استفاده از حجم زیاد آب و خیس و غرقاب کردن بستر گلدان می‌تواند منجر به مرگ این گیاه گردد. در اواخر اسفند و ماه فروردین که علائم حیات این گیاه مشاهده شد گلدان را از مکان کم‌نور به‌جایی که نور بیشتری دارند منتقل کنید. سپس گلدان را آهسته و با حجم کم آب دهید. به یاد داشته باشید تا زمانی که شاخسار گیاه شکل نگیرید گیاه نیز اصولاً توانایی جذب آب چندانی ندارد. در طی ماه‌های فروردین و اردیبهشت که شب‌ها هنوز سرد است ممکن است گاهی در طی روز شاهد قطرات آب در انتهای ساقه‌ها باشید و این نشانه آبیاری بیش‌از اندازه این گیاه و دمای پایین در طی شب‌های این ماه‌ها است. شب‌ها گلدان گیاه را به محیط گرم‌تری منتقل کنید. زمانی که تمامی برگ‌ها ظاهر شدند و دمای شب‌ها به بالای ۱۰ درجه سانتی‌گراد رسید، گیاه شما با موفقیت زمستان را سپری کرده است. می‌توانید گلدان آن را با خیال راحت به فضای باز منتقل کنید و شاهد گلدهی بسیار خوب این گیاه در ماه‌های پیش رو باشید.

برخی از پرورش‌دهندگان با اتمام زمستان گذرانی این گیاه ترجیح می‌دهند قبل از شروع رشد مجدد خاک گلدان را نیز عوض کنند. آنها ابتدا گلدان محتوی این گیاه را به خوبی آب می‌دهند تا تمامی ریشه به همراه خاک اطراف آن از گلدان درآید و سپس آنان را داخل ظرفی از آب قرار می‌دهند تا تمامی خاک موجود در اطراف ریشه‌ها شسته شود. سپس این گیاه را که اکنون ریشه‌ای برهنه دارد در گلدانی جدید به همراه خاکی تازه و غنی می‌کارند و برنامه آبدهی تدریجی این گیاه را که در قسمت بالا شرح داده شد شروع می‌کنند. توجه کنید که به‌کارگیری حجم آب فراوان در ابتدای دستورالعمل شرح داده شده تنها به‌منظور بیرون آوردن ریشه گیاه از گلدان قدیمی است و در گلدان جدید عمل آبیاری خیلی به‌تدریج و با حجم اندک آغاز می‌شود. همچنین برخی  دیگر از پرورش دهندگان ترجیح می‌دهند تا بعد از ظهور علائم رشد و رشد برگ‌های جدید گلدان گیاه را عوض می‌کنند.

نحوه هرس گل گوشواره ای یا فوشیا:
با فرارسیدن فصل زمستان این گیاه نیاز به هرس دارد که در قسمت زمستان گذرانی به آن اشاره شد. همچنین در طی فصل رشد، بعد از پژمردن گل آنها را از بوته جدا کنید تا گیاه به گلدهی بیشتر ترقیب شود. برگ‌های زرد و شاخه‌های آسیب‌ دیده را در طی فصل رشد از گیاه جدا کنید.

منبع: باغبان سبز

انتشار: میهن کاکتوس

آموزش نگهداری از نخل کنتیا

نحوه نگهداری گل زاموفیولیا

نقش عناصر معدنی در گیاهان و درختان

کنترل نور در محیط رشد گیاهان

قدرت شگفت‌ انگیز گل‌ها، ترمیم بعد از لگد شدن

اهمیت خاک در نگهداری گیاهان

منظور از زهکشی گلدان چیست؟

آفتاب سوختگی و درمان آن در گیاهان