بررسی اثرات روشهای مختلف تیمار کردن بذر کاکتوس ها: بعضی از بذرهای کاکتوس حتی زمانی که در شرایط مناسب نیز قرار میگیرند قادر به جوانه زنی نیستند به این نوع بذرها، بذرهای خواب گفته میشود. در برخی از این گونهها باید تغییرات مورفولوژیکی اتفاق بیافتد تا بذر شروع به جوانه زنی کند. در برخی دیگر تغییرات فیزیولوژیکی برای جوانه زدن بذر نیاز میباشد. در طبیعت این تغییرات به تدریج و قرار گرفتن تحت شرایط رطوبتی، دمایی و نوری مختلف رخ میدهد. آب باران هم که آبی اسیدی است یکی از دلایل اصلی جوانه زنی بذرها میباشد.
طی آزمایشی که در آزمایشگاه میهن کاکتوس انجام داده شد بذرهای گونه کاکتوس Opuntia gosseliniana که دارای پوسته بسیار ضخیمی میباشد و در حالت طبیعی به سختی جوانه می زند در پنج محیط کشت مختلف کشت داده شد. در این آزمایش از روشهای شیمیایی همچنین مکانیکی برای تصریح جوانه زنی استفاده شد. شرح آزمایش در ادامه توضیح داده میشود.
در این آزمایش از ظرفهای آزمایشگاهی با قطر ۱۰ سانتی متر در محیطی کاملاً استریل استفاده شده است. محیط کشت پنبه استریل شده میباشد. دمای محیط روی ۲۵ درجه ثابت میباشد با رطوبت ۸۰ درصد و روزانه ۱۰ ساعت نور. در هر ظرف ۲۵ عدد بذر Opuntia gosseliniana کاملاً یکسان و به صورت تصادفی از یک پک انتخاب شده است.
بذرها با پنج روش به شرح زیر مورد آزمایش قرار گرفت:
۱- ظرف اول با محلول اسید سولفوریک H2SO4 با غلظت ۵ درصد به مدت ۲۰ دقیقه خیسانده شد.
۲- ظرف دوم با محلول هیدروژن پراکسید یا آباکسیژنه H۲O۲ با غلظت ۱۵ درصد به مدت ۲۰ دقیقه.
۳- ظرف سوم توسط محلول اسید جیبرلین C19H22O6 با دز ۲۵ میلی گرم در یک لیتر آب. اسپری بر روی بذرها.
۴- ظرف چهارم حذف مکانیکی قسمتی از پوسته بذر طبق تصویر شماره یک.
۵- ظرف پنجم با روش کاملاً عادی و با آب مقطر کاشت شد.
نتیجه آزمایش: نتیجه این آزمایش پس از ۴ هفته به شرح زیر بود:
میزان بذرهای سبز شده در ظرف اول که بذرها با اسید سولفوریک تیمار شده بود ۱۰ درصد. ظرف حاوی هیدروژن پراکسید ۷۰ درصد، ظرف سوم که حاوی اسید جبرلین بود ۷۰ درصد. حذف مکانیکی باعث شد ۴۰ درصد بذرها سبز شود و بذرها در حالت عادی و بدون تیمار تنها ۱۰ درصد سبز شدند.
پس میتوان نتیجه گرفت تیمار کردن بذرها توسط هیدروژن پراکسید و اسید جبرلین بیشترین تأثیر را در تحریک و جوانه زنی بذرها داشتند. باید توجه داشت این ارقام میتواند در گونههای مختلف متفاوت باشد و ممکن است، بذرهای گونههای مختلف کاکتوسها واکنشهای متفاوتی از خود نشان دهند. ولی از این آزمایش میتوان به طور کلی نتیجه گرفت که تیمار کردن بذرهایی که به سختی سبز میشوند روش مفیدی میباشد.
توجه: استفاده از مواد شیمیایی که در این آزمایش نام برده شد خطرناک میباشد، حتماً باید تحت شرایط کاملاً ایمن و با رعایت موارد ایمنی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از مواد در داخل منزل توصیه نمیشود.
درصورتیکه از مواد مختلف برای جوانه زنی بذرها استفاده کردهاید برای ما بفرستید تا مورد آزمایش علمی قرار دهیم.
سلام ممنون از مقاله خوبتون. برای کاشتن بذر هایی مثل اپونتیا از قرار دادن بذر داخل اب گرم برای یک یا دو روز و یا قراردادن داخل محلول اب لیمو و آب استفاده میکنن.این مدل تیمار کردن چقدر تاثیر داره؟ تشکر
سلام، ممنون، در این مورد اطلاع دقیقی ندارم.
سلام و خدا قوت
یک خزانه کشت کاکتوس دارم که دو ماه پیش کاشتم ، الان به هوا دهی نیاز داره ؟ لطفا روش درست هوا دهی رو بفرمائید. تشکر
سلام، بعد از جوانه زنی باید هوادهی رو شروع کنید،روزی یک ساعت هوادهی رو میتونید انجام بدید.
با سلام و خداقوت آیا فریز کردن و یا سرما دادن به بذرهای استریاس کمک به جوانه زنی بذرها میکند؟
سلام، فریز که نه بذرها از بین میره داخل یخچال بین دمای ۵الی ۷ درجه نگهداری کنید بذرهای انواع استروفیتوم واستریاسها نیازی به سرمادهی ندارند بعد از جدا کردن از کپسول بذر اماده کشت هستند.
سلام و عرض ادب
تقریبن 10عدد بذر اپونتیا مشابه نحوه کاشت بذر کاکتوس ها کاشتم با این تفاوت که بذرها در عمق نیم سانتی خاک بودند.
بعد از یک ماه از زمان کاشت جوانه ای ایجاد نشد تا اینکه ظرف را از پک درآوردم و باتوجه به عکسی که از بستر داشتم و میدونستم هر بذر در کدام قسمت خاک کاشته شده، قسمتی از خاک روی بذر را کنار زدم و اجازه دادم نور ملایم به بذرها برسد (فقط گوشه ای از بذر دیده می شد و مابقی مثل سابق درون خاک بود).
بعد از چند روز 3 عدد از بذرها جوانه زدند.
ظرف مشابه دیگری هم همین شرایط رو داشت که با این کار 4 عدد جوانه زدند.
نمیدونم اون یه ذره نوری که به بذرها رسید باعث شد جوانه بزنند، یا اینکه به زمان جوانه زنیشون رسیده بودن و اصلن ربطی به کارای من نداشت.
سلام، احتمال هر دو مورد وجود داره، بذرهای کاکتوسها دفن نمیشه وروی سطح بستر قرار میگیرند،باید نور ملایمی بهشون برسه تا جوانه بزنند.
سلام.خاک پیت ماس خوب چه ویژگی باید داشته باشه و چه مارکی خوبه؟ بعد از یک ماه که پلاستیک رو برداشتیم رطوبت جوانه ها چه طور باید باش؟
سلام، پیتماسی برای کشت بذر کاکتوسها مناسب هست که حالت اسفنجی داشته باشه وزمانی که در دست مشت میکنید بعد از باز کردن انگشتها به حالت اولیه برگرده وذراتش بهم نچسبه،پیت ماس های لامبرت، میکس کار، گرامافلور، ونورداگری این مزایا رو دارند وبرای کشت بذر کاکتوسها مناسب هستند.پلاستیک رو بعد از یک ماه، کامل بردارید جوانه ها خشک میشن حداقلش بعد از سه ماهگی وحداکثر تا پایان شش ماهگی باید پلاستیک روی بستر باشه ولی هوادهی روزانه انجام بشه.
سلام خسته نباشید عوض پیت ماس میشه از خاک برگ استفاده کنیم؟
سلام.ممنون.نه خاک برگ مناسب بذر کاری نیست. باعث قارچی شدن جوانه ها میشه. بهترین گزینه پیت ماس هست دسترسی نداشتید میتونید از کوکوپیت استفاده کنید.
با سلام و تشکر از راهنمایی هانون.
ممنون میشم بفرمایید ایا یک قاشق چایخوری حدود 2 گرم است یا بیشتر . متشکرم .
بله یک قاشق چای خوری در حدود 1/7گرم هست.
با عرض سلام و ارادت
ممنونم از توضیحا ت جامع و مبسوط شما . البته در یکی دو جا در کامنتها به محیط اسیدی اشاره کوتاهی شده بود که ازوضوح زیادی برخوردار نبود . سوال دیکه ای رو از خدمتتون داشتم که محبت بفرمایید وراهنمایی کنید .این درسته که در خاک افوربیا ها باید از سنگهای اذرین ( مثل سنگ پا ) استفاده بشه تا رشد بهتری داشته باشن ؟ یعنی سنگ پا رو کوبیده و بخاک انها اضافه کنیم .ممنون میشم توضیحات لازم رو عنایت بفرمایید . در ضمن بذرهای من امروز بدستم رسید و همینطور بسته اشانتیون ء بینهایت از محبتتون سپاسگزاری میکنم . موفق باشید .
سلام.افوربیا ها خاک قلیایی وسبک رو میپسندن در ترکیب خاکشون خاک رس، پیت ماس وسنگ اذرین(سنگ پا) استفاده بشه بهتر هست. زادگاه بیشتر افوربیا ها افریقای جنوبی، هندوستان و… تقریبا قسمتهایی که اتشفشانی هستند رشد میکنن. میتونید برای اطلاعات دقیق روی مرورگرتون در مورد افوربیاها سرچ کنید. مبارکتون باشه.
سلام و عرض ادب
ببخشید سوالی در مورد بذر آریو کارپوس داشتم
بذر آریو به سختی رشد میکنه یا اگه رشد هم بکنه درصد کم یا متوسطی از بذار رشد میکنه آیا روشی ساده هستش که بتونم حداقل بالای۷۰درصد از بذار رو سبز کنم.ممنون
سلام، بذرهای اریو کارپوس اگر در شرایط ایدالی باشند براحتی سبز میشن، دمای جوانه زنی بذرهای اریو کارپوس بین ۳۵الی۴۰ درجه هست اگر بستر کشت این دما ورطوبت ۷۰الی ۸۰ درصد رو داشته باشه براحتی جوانه میزنند بعد از جوانه زنی میتونید دما ورطوبت بستر رو بمرور زمان کاهش بدید.
باعرض سلام و ارادت
لطفا در صورت امکان بفرمایید کدام نوع از کاکتوسها محیط قلیایی و کدام نوع محیط اسیدی را دوست دارند و در این مورد توضیحاتی عنایت بفرمایید . ممنون و متشکر . از سایت بسیار موثر و هدایت گرتون هم بنوبه خودم قدردانی و تشکر میکنم . برقرار باشید .
سلام. ممنون از شما دوست عزیز. برخی کاکتوس ها و ساکولنت ها تمایل به خاک های قلیایی دارند و برخی به اسیدی. برای مثال Echevieria ها از سنگ آهک متنفرند و در مقابل تمایل به پیت موس دارند، Ariocarpus fissuratus ،Echinocactus horizothalonius ،Escobaria tuberculosa در زیستگاه خود در خاک های سنگ آهک دار رشد می کنند و احتمالا از وجود خاک رس در خاک خود خوشحال خواهند شد یا Geohintonia در صخره های گچ رشد می کند. ولی چیزی که قطعی است همه کاکتوس ها و ساکولنت ها در خاک نزدیک به اسیدی رشد متعارف و مناسبی خواهند داشت ولی گونه های کمی هستند که به طور کل خاک اسیدی را نمی پسندند (برای مثال stapelia ها).
سلام خسته نباشید .
برای بذر هایی مثل آریو کارپوس بهترین روش که داخل خانه میشه انجام داد که زودتر جوانه بزنن و درصد جوانه زنی بره بالا چه روشیه ؟
سلام.برای جوانه زنی فرقی نمیکنه که داخل خونه باشه یا گلخونه حتما باید دما ورطوبت مورد نیاز برای جوانه زنی فراهم باشه اریوها در دمای بالای سی وپنج درجه راحت سبز میشن ورطوبت هفتاد الی هشتاد درصد اگر این شرایط رو برای بذارها فراهم کنید زود جوانه میزنن.
تیمار کردن یعنی قبل کاشت بذر رو توی مثلا آب اکسیژنه قرار دادن؟چه مدت؟
اگه بذرهای دیگه مثل ملو آستریاس یا … که پوست نازکی دارن تیمار بشن چه اتفاقی میفته؟با آب اکسیژنه
سلام.تیمار کردن برای بذرهایی بکار میره که پوسته زخیمی دارند وزمان جوانه زنیشون خیلی طول میکشه مثل بذر اپونتیا.ویا با یک تیغ روی پوسته بذرهای زخیم چند خراش ایجاد میکنن تا جوانه زنی سریع صورت بگیره مثل بذرهای درخت ارغوان ویا اقاقیا که پوسته زخیمی دارند وجوانه زنیشون تقریبا چهل روز زمان میبره.پوسته بذر ملو واستریاس نازک هستند ونیازی به تیمار کردن ندارند.
ممنون از پاسختون
دز مصرفی قارچکش همان یک گرم درلیتر مناسبه؟
خواهش میکنم بله برای سمپاشی سطحی این مقدار کافی هست.ولی برای ضدعفونی بستر مقدارش باید زیاد باشه.
سلام
قراردادن بذرهای کاکتوس بمدت ۲۴ساعت در آب تاثیری در تسریع جوانه زنی دارد؟
آیا این کار توصیه میشود؟
سلام.همه ی بذرها نه فقط یک تعداد،بذر های نخل ماداگاسکار وپاچیپودیوم بهتر هست قبل از کاشت داخل اب خیس بشن.داخل ابی که بذرها رو خیس میکنید بهتر هست مقداری هم محلول قارچ کش بریزید تا ضدعفونی هم بشن مثلااگر بذر هارو داخل دوقاشق اب خیس کردید یک قاشق هم محلول قارچ کش داخل همون اب بریزید.بعد از بیست وچهار ساعت اماده کاشت هستند.