معرفی و آموزش نگهداری گیاه فیکوس

معرفی و آموزش نگهداری گیاه فیکوس : تقریباً در اکثر خانه‌های ایرانی به دلیل مقاوم بودن و راحت بودن نگهداری و نیازی نوری کم گل فیکوس نگهداری می‌شود. نام علمی فیکوس Ficus elastica می‌باشد.

برگ‌های گیاه فیکوس براق و چرمین هستند که در برخی ارقام این گیاه رگه‌های کرم رنگ و یا قرمزرنگ بر روی پهنه برگ‌ها مشاهده می‌شود. گل‌های این گیاه معطر یا رنگین نیست و جلب‌توجه نمی‌کند. فیکوس شیره‌ای دارد که می‌توان آن را از گیاه گرفت و از آن در ساخت لاستیک استفاده کرد و نام انگلیسی این گیاه با توجه به این مسئله انتخاب شده است. اما لازم به ذکر است گیاهی که از شیره آن به شکل تجاری در ساخت لاستیک استفاده می‌شود، درخت لاستیک Para rubber tree با نام علمی Hevea brasiliensis از خانواده افربیاسه است.

اگرچه فیکوس در زادگاه خود تبدیل به درختی بزرگ می‌شود اما در بسیاری نواحی دیگر ازجمله کشور ما اکثراً به عنوان یک گیاه زینتی و گلدانی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

گل فیکوس ابلقنحوه آبیاری گل فیکوس:
به خشکی مقاوم است اما رطوبت را ترجیح می‌دهد و نباید خاک گلدان خیس و غرقابی شود زیرا در این صورت برگ‌های پایین گیاه به تدریج زرد شده و می‌ریزند. بنابراین در فاصله دو آبیاری بهتر است سطح خاک خشک شود و سپس گیاه را آب دهید. زمانی که دمای هوا بالا است برگ‌ها را غبار پاشی کنید اما اگر این کار را در نور مستقیم آفتاب انجام دهید لکه‌های قهوه‌ای و سوخته بر روی برگ‌ها تشکیل می‌شود. تشنگی شدید گیاه موجب لوله شدن برگ‌ها و آویزان شدن انان می‌شود که در این حالت می‌توان گیاه را به مدت ۱۵ دقیقه در تشت پر از آب قرار داد.

دما:
گرما را تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد و سرما را تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد تحمل می‌کند اما بهترین دما برای رشد آن ۲۵-۲۰ درجه سانتی‌گراد است. هوای سرد موجب قهوه‌ای شدن برگ‌ها و ریزش آنها می‌شود همچنین تغییرات ناگهانی در دمای محیط نیز موجب ریزش برگ‌ها می‌شود

نور مورد نیاز گل فیکوس:
سایه را تحمل می‌کند اما مکان روشن را ترجیح می‌دهد. همچنین گلدان حاوی این گیاه را از نور مستقیم آفتاب محافظ کنید. نور شدید موجب بی رنگ شدن برگ‌ها می‌شود. نور کم و ناکافی محیط یکی از دلایل ریزش برگ‌های گیاه است البته تغییر مکان این گیاه می‌تواند موجب ریزش برگ‌ها شود.

خاک مناسب برای گل فیکوس:
این گیاه به خاکی با زهکش که همچنین بتواند رطوبت را در خود حفظ کند نیاز دارد. به عنوان مثال می‌توان از مخلوط خاک معمولی+خاک برگ+پیت ماس استفاده کرد. در صورت کمبود مواد غذایی برگ‌های گیاه بدشکل و رنگ پریده می‌شود. به منظور تغذیه مصنوعی می‌توان از کودهایی با فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ هر دو هفته یک‌بار و یا فرمول ۲۰-۲۰-۲۰ هر ۵ هفته یک‌بار استفاده کرد. اگر گیاه سریع رشد می‌کند تا جایی که امکان دارد هر ساله و در ابتدای بهار باید گلدان آن را عوض کرد و گلدانی انتخاب کرد که حداکثر حدود ۵ سانتیمتر در قطر و همچنین در ارتفاع بدنه از گلدان قبلی بلندتر باشد و گلدان را خیلی بزرگ‌تر از گلدان قبلی انتخاب نکنید. اگر گیاه بیش‌ازاندازه بزرگ‌شده است که عوض کردن گلدان سخت است، خاک سطحی و رویین را با خاک تازه و غنی از مواد غذایی عوض کنید.

نحوه تکثیر گل فیکوس:
برای تکثیر این گیاه می‌توان در اواخر بهار و یا در اوایل تابستان از ساقه‌ها قلمه تهیه کرد. طول مناسب قلمه‌ها در حدود ۱۵ سانتیمتر است. قلمه را می‌توان هم از طول ساقه تهیه کرد و هم از انتهای ساقه، به هر حال قلمه باید حداقل یک برگ داشته باشد و در صورت زیاد بودن تعداد برگ‌ها باید تعداد آنها را کم کرد. همچنین قلمه‌ها در قسمت پایینشان که در بستر کاشت قرار می‌گیرد باید بدون برگ باشند. بعد از جدا کردن قلمه‌ها شیره‌ای سفید رنگ از انتهای آنها و از تمامی قسمت‌هایی که برش خورده‌اند بیرون می‌آید.

بهتر است که قلمه‌ها را به مدت ۳۰ دقیقه در آب قرار دهید تا این جریان شیره متوقف شود و سپس نسبت به کاشت قلمه‌ها اقدام کنید. قلمه‌ها در بستری که سبک و مرطوب است کاشت. مثلاً می‌توان از مخلوط کوکوپیت +پرلیت و یا خاک برگ +شن استفاده کرد. رطوبت هوا را در مکان نگهداری قلمه‌ها باید در حد اشباع و دما در حدود ۲۷-۲۵ درجه باشد. از قلمه جوانه برگ نیز می‌توان برای تکثیر این گیاه استفاده کرد که چگونگی کاشت آن به همان صورتی است که در بالا توضیح دادیم و روش تهیه این قلمه را نیز در تصاویر موجود در قسمت زیر مشاهده می‌کنید.

از روش خوابانیدن هوایی نیز می‌توان استفاده کرد که ساقه‌هایی با طول حداقل ۳۰ سانتیمتر برای قلمه  انتخاب شوند بهتر است. در این روش باید ساقه گیاه ابتدا یا شکافی ایجاد شود و یا قطعه‌ای از پوست به شکل حلقه از اطراف ساقه برداشته شوند. سپس مواد نگه‌دارنده رطوبت همانند خزه اسفاگنوم در اطراف شکاف قرار داده شود و این ناحیه با مواد موجود در اطراف آن در پلاستیک پیچانده می‌شود تا گیاه در آن ناحیه ریشه تولید کند. سپس آن قسمت از ساقه را می‌توان از گیاه جدا کرد و به عنوان گیاهی مستقل کاشت.

تصویر بالا: قلمه‌های تهیه شده از ساقه گیاه فیکوس. البته این گیاه از نوع ابلق فیکوس است. قلمه موجود در جلوی تصویر از طول ساقه و قلمه موجود در عقب تصویر از انتهای ساقه تهیه شده است (جوانه برگ که هنوز قرمز رنگ است مشاهده می‌شود.). این قلمه‌ها به دلیل اینکه برگ‌هایی با سطح بزرگ دارند باید در مکانی با رطوبت اشباع قرار بگیرند تا قبل از ریشه دهی و به دلیل از دست دادن رطوبت خشک نشوند.

هرس فیکوس:
هرس این گیاه را می‌توان در اواخر بهار و اوایل تابستان انجام داد. ساقه‌هایی را که خارج از فرم و شکل اصلی گیاه رشد کرده‌اند و یا ساقه‌هایی را که بیش از اندازه بلند شده‌اند می‌توان قطع و یا کوتاه کرد. عمل برش را نیز از بالای یک گره (گره ناحیه اتصال برگ‌ها به ساقه است) بزنید. در جدا کردن ساقه‌ها زیاده روی نکنید زیرا ممکن است باعث شوکه شدن گیاه شوید. حجم کل ساقه‌ای جدا شده باید حداکثر حدود ۳۰٪ حجم کل ساقه‌های گیاه باشد یعنی فرض کنید که اگر می‌خواهید همه ساقه‌ها را کوتاه کنید تنها می‌توانید یک سوم از ارتفاع هر یک را کوتاه کنید.

آفات های گیاه فیکوس:
کنه تار عنکبوتی و شپشک از جمله آفاتی هستند که به این گیاه حمله می‌کنند که می‌توان جهت مبارزه با آنان از سموم سیستماتیک استفاده کرد. از دیگر آفات می‌توان به نماتد گره ریشه و تریپس اشاره کرد. تحت شرایط گرم مرطوب نیز لکه برگی باکتریایی و قارچی و سر خشکیدگی ممکن است روی دهد.

تمیز کردن برگ‌های بزرگ این گیاه نقش مؤثری در جلوگیری از فعالیت آفات و همچنین شادابی و ظاهر زیبای این گیاه دارد. وقتی برگ‌ها کثیف هستند می‌توانید در یک لیتر آب به اندازه یک قاشق چای‌خوری آب لیمو بریزید، آب را به خوبی تکان دهید و تکه‌ای پارچه را به این آب آغشته کنید و بعد برگ‌های گیاه را تمیز کنید.

پیشنهاد می شود مقاله معرفی گل حسن یوسف را هم مطالعه کنید. کلیک کنید

نویسنده: باغبان سبز
منبع: میهن کاکتوس

بهترین دما و نور برای نگهداری گل ارکیده چقدر است؟

نکات طلایی در نگهداری کاج مطبق در منزل

نکات تخصصی برای نگهداری از گل نرگس در خانه: یک راهنمای کامل

منظور از زهکشی گلدان چیست؟

بهترین زمان برای کود دادن گیاهان کی هست؟

جلوگیری از سرمازدگی گیاهان و درختان میوه

آشنایی و نگهداری از گلهای آپارتمانی

آدرس و ساعت کار بازار های گل تهران همراه شماره تلفن و مسیریابی روی نقشه

مطالب مرتبط

معرفی و نگهداری کاکتوس مامیلاریا بوکاسانا

بیماری‌های رایج گل بنفشه آفریقایی و راه های درمان

چطور یک گلخانه تولید گل ارکیده راه اندازی و تاسیس کنم؟

معرفی و آموزش نگهداری از دیسکو کاکتوس