هورمون ریشه زایی چیست؟ روش مصرف محرک ریشه زایی

هورمون ریشه زایی چیست؟

هورمون ریشه زایی چیست؟  هورمون ریشه زایی یا Rooting hormones در گیاهان مواد طبیعی وجود دارند که با نام تنظیم کننده‌های رشد و یا هورمون‌های گیاهی یاد می‌شوند. این مواد وظایف مختلفی را در یک گیاه بر عهده دارند و بر اساس ساختار شیمیایی خود در گروه‌های مختلفی همانند اکسین ها، سیتوکنین ها، جیبرلین ها، اسید آبسیزیک و اتیلن قرار می‌گیرند.

در میان این مواد، گروهی در ریشه‌زایی قلمه‌های گیاهان نقش مثبت دارند. بعد از این محققان دریافتند کدام یک از این مواد نقش مثبت دارند به شکل مصنوعی و در آزمایشگاه ها همانند این مواد را ساختند تا زمانی که در تکثیر گیاهان از طریق قلمه و بخصوص هنگامی‌که قلمه گیاهی به شکل مشکل و دشوار ریشه زایی دارد، از این مواد استفاده کنند تا به ریشه زایی این نوع از قلمه‌ها کمک شود. میهن کاکتوس

هورمون ریشه زایی بیشتر در گیاهانی که به سختی ریشه می‌دهند مانند گل رز یا برخی از گونه‌های خاص کاکتوس‌ها، گل بنفشه آفریقایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی بهتر است برای تسریع در ریشه زایی در هنگام قلمه زدن از آن استفاده شود.

در بین هورمون‌های گیاهی، نقش مثبت اکسین ها بر روی شکل گیری ریشه در قلمه‌ها اثبات شده است. معمولاً پودرهای تجاری با نام هورمون‌های ریشه زایی وجود دارد که توسط کارخانه‌های مختلف ساخته شده‌اند و برای مصرف این مواد می‌بایست به دستورالعمل کارخانه مربوطه مراجعه کرد اما اغلب به شکل پودر هستند و کافی است که ته قلمه‌ها را در درون پودر بزنیم تا این پودر به ته قلمه بچسبد.

اما گاهی نیز می‌بایست ابتدا محلول هورمون را به شکل رقیق یا غلیظ تهیه کرد. معمولاً در محلول رقیق ۲٫۵ سانتیمتر از ته قلمه‌ها به مدت ۲۴ ساعت در محلول قرار می‌گیرد. روش تهیه محلول رقیق هورمون نیز معمولاً به این صورت است که ۱۰۰ میلی گرم از این ماده را در حدود ۱۰ میلی لیتر الکل حل می‌کنند و سپس تا حدی آب اضافه می‌کنند که حجم کل به حدود یک لیتر برسد. محلول غلیظ نیز وجود دارد که ته قلمه‌ها فقط به مدت ۵ ثانیه در محلول فرو می‌رود برای تهیه این گونه از محلول‌ها نیز معمولاً ۴۰۰ میلی‌گرم از ماده هورمون ابتدا در ۱۰۰ میلی لیتر الکل حل می‌شود و سپس تا حدی آب اضافه می‌شود که حجم کل به حدود یک لیتر برسد. توجه کنید روش‌های یاد شده کلی و عمومی هستند و برای یک مارک تجاری خاص حتماً می‌بایست به دستورالعمل کارخانه توجه کرد به طور کل قلمه درختان چوبی و سخت ریشه زا به غلظت بیشتر و قلمه گیاهان گوشتی، علفی و سهل ریشه زا به غلظت کمتری از این مواد نیاز دارند.

به کار گیری هورمون‌های رشد می‌بایست با دقت انجام شود زیرا استفاده بیش از اندازه از این مواد می‌تواند از رشد برگ‌ها و جوانه‌ها و در نهایت رشد مناسب گیاه جلوگیری کند.

نویسنده: خانم رشیدی

منبع:میهن کاکتوس

مقالات مشابه

پیشنهاد خرید

82 دیدگاه برای “هورمون ریشه زایی چیست؟ روش مصرف محرک ریشه زایی

  1. محبوب گفته:

    سلام وقت بخیر خدمت کارشناسان محترم و تشکر بابت سایت خوب میهن کاکتوس
    نمیدونستم سؤالمو کجا بپرسم
    من برگ‌های زاموفیلیا توی آب ریشه دار کردم الان ریشه ها در حدی در امدن نیم سانت تا یک‌ سانتی میشه لینک‌عکس هم براتون گذاشتم کی می‌توانم بکارمشون توی خاک میشه راهنمایی بفرمایید باید صبر کنم ریزوم ها بزرگ‌تر بشه یا الان با استفاده هرمون ریشه زایی بکارم؟
    https://s6.uupload.ir/files/d35a05c7-ed06-4e03-8cd7-e13eaae42d96_jopk.jpeg
    و‌ اون برگ‌هایی که با ساقه گذاشتم اگر الان ساقشو حذف کنم ریشه میزنه یا همینجوری صبر کنم تا ریشه بزنه ؟

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، ممنون از توجه شما، بله بهتر هست بکارید داخل ترکیب پرلیت وپیت ماس یا کوکوپیت به ارامی بکارید وخاک رو مرطوب نگهدارید میتونید تا زمان جوانه زنی کاور کنید، نه ساقه ها رو جدا نکنید با همون ساقه ها بکارید خیلی با احتیاط این کار رو انجام بدید که ریشه ها اسیب نبینند.

  2. امیررضا گفته:

    سلام خسته نباشید
    میشه به جای قارچ کش برای پینه بستن زخم قلمه گلهای آپارتمانی یا کاکتوس از پودر دارچین یا زغال استفاده کرد؟
    میشه چند کود رو پشت سر ( باهم) هم به گیاه داد (کود های مختلف)
    ممنون ?

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، ممنون، بله میتونید استفاده کنید، نه حد فاصل مصرف دو نوع کود متفاوت ویا هر نوع سم حداقل دو هفته الی یک ماه هست، اگر باهم استفاده بشه ممکن هست همدیگر رو خنثی کنند یا تخلخل ایجاد بشه ویا باعث مسمومیت گیاهان بشه برای همین باید بافاصله مصرف بشند. حد فاصل رو بهتر هست با یک ماه فاصله از هم انجام بدید.

        • کارشناس 2 گفته:

          همچین کودی نداریم کوددهی ماهی یک بار بهتر هست انجام بشه. برای جوانه های بالای سه ماهه کاکتوسها هر ۱۵ روز یک بار.

  3. امیررضا گفته:

    سلام
    چه کود های برای ریشه دار کردن قلمه ها خوبه ؟
    کاکتوس و گل‌های آپارتمانی
    و اینکه کود هربان رو باید چجوری مصرف کنیم
    ممنون ??

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، کودهایی که پتاس و فسفر بیشتری از ازت دارند برای ریشه زایی مناسب هستند، کود هربان مصارف مختلفی داره برای گیاهان اپارتمانی اگر میخواهید استفاده کنید هر ۴ ماه یکبار قبل از ابیاری خاک سطحی را نرم و به ازای هر ۵ سانتی متر از قطر گلدان یک قاشق مرباخوری از کود ارگانیک هربان را به صورت یکسان روی خاک ریخته و با خاک سطحی مخلوط و سپس آبیاری نمایید. کودهربان برای کاکتوسها مناسب نیست.

      • امیررضا گفته:

        ممنون
        کود هربان برای ریشه زنی قلمه فیکوس یا گل‌های دیگه مثل دیفن مناسبه؟
        که مخلوط خاک یا آب کنیم
        و ترکیب مناسب خاک برای قلمه گیری دیفن و فیکوس چیه؟
        متشکر??

        • کارشناس 1 گفته:

          نه برای ریشه زنی مناسب نیست، برای قلمه فقط بصورت محلول پاشی روی برگها میتونید استفاده کنید، برای قلمه زدن این گیاهان از ترکیب کوکوپیت وپرلیت میتونید استفاده کنید.

  4. پیمان گفته:

    سلام اگه شما هورمون ریشه زایی هلندی تهیه میکردید برای فروش توسایت قرار میدادید خیلی خوب میشد تازه همه اونایی که کاکتوس قلمه می زدند یا قلمه عادی قلمه میزند میخریدن اگه میشه تهیه کنید.
    یه سوالی داشتم میشه ته قلمه رو تو پودر کاربندازیم زد کاشت؟اگه میشه چجوری؟با تشکر

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، قسمت اول سوالتون رو مدیر سایت هر وقت انلاین شدن جواب میدن من قسمت دوم سوالتون رو جواب میدم، بله میتونید انتهای قلمه رو به پودر قارچ کش هم اغشته کنید این کار بیشتر برای کاکتوسها انجام میشه که بهتر هست بعد از اغشته کردن به پودر قارچ کش چند روزی گیاه رو در محیط خنک وسایه نگهداری کنید تا قسمت بریده شده پینه ببنده بعد داخل خاک بکارید ،برای سایر قلمه گیاهان بهترهست از پودر دارچین استفاده کنید چون سایر قلمه گیاهان بعد از کاشت نیاز به ابیاری دارند ولی برای کاکتوسها بهتر هست یک هفته بعد از کاشت ابیاری انجام بشه ودر این حالت پودر قارچ کش شسته نمیشه وروی قلمه میمونه تا زمان ریشه زنی انتهای قلمه پوسیده نمیشه. بجای هورمون ریشه زایی از پودر تالک (پودر بچه) ،پودر دارچین یا عسل هم میتونید استفاده کنید.

  5. امیرعلی گفته:

    سلام
    بنده گیاه انبه رو از هسته کشت کردم و الان بعد از حدود یه سال،برگاش از دور خشک میشه و از بین می‌ره
    روش یه پلاستیک برای تامین رطوبت کشیدم اما بد تر شد
    چیکار میتونم بکنم؟

    • کارشناس 1 گفته:

      درود، میتونید رطوبت محیط رو با جزیره زیر گلدانی ویا دستگاه مه ساز سرد تامین کنید.

  6. محمد فاضل گفته:

    سلام من چند هسته انبه خیس کردم و گذاشتم تو پاکت بعد ۲ هفته دیدم ریشه زده و برگ داده وقتی گذاشتمون توی گلدون یکم ضعیف بودن فکر کردم باید ریشه قوی باشه الان یکم پودر دارچین ریختم روی خاک و با اب پاش یکم خاکو مرطوب کردم اگه میشه بهم بگید چجوری ازش مراقبت کنم و ایا پودر دارچین کارساز هست یا نه الان نگرانم چون قبلا یک نهال دیگه داشتم که خشک شد چون ۳ ماهه بود بهش کود تقویت کننده گل دادم الان برای این چند تا نهال باید چکار کنم ممنون میشم بهم بگید محل نگهداری نحال ها هم روشنیه که نور به راحتی بهشون میرسه و هوا هم نه خیلی سرده نه خیلی گرم ایا میشه با یک پلاستیک مرغوب شرایط رشد رو مثل گلخونه کرد یا نه

    • کارشناس 1 گفته:

      درود،محیط نگهداری گیاه انبه باید پرنور وگرم ومرطوب باشه حدود ۸الی۱۰ ساعت نور کامل دریافت کنه، دما بین ۲۵الی ۳۰ درجه باشه، خاک غنی وسبکی داشته باشه وزهکش گلدان بالا باشه تا ریشه پوسیده نشه خاکش مرطوب باشه ولی غرق اب نباشه. حدود دو سال بهتر هست داخل منزل نگهداری بشه چون نهال بسیار ضعیفی داره بعد از دو سال میتونید زمانی که دما بالای ۲۵ درجه هست در بیرون از منزل هم نگهداری کنید ولی زمانی که دما کاهش یافت به داخل منزل انتقال بدید. بله میتونید شرایط گلخونه ای هم براش درست کنید. پودر دارچین ضدعفونی کنده هست، برای تقویت از کودهای کامل بصورت رقیق میتونید استفاده کنید.

  7. نفس گفته:

    سلام من گل کاغذی داشتم سبز و خوش رنگ بود انتقال دادم جای دیگه متاسفانه برگاش ریخت همش و الان ساقه خشکش مانده آیا دوباره رشد میکنه همینطور بزارمش؟؟؟ ممنون

    • کارشناس 2 گفته:

      درود، ساقه گیاه رو بررسی کنید ومقدار کمی خم کنید اگر انعطاف داشت مجدد رشد میکنه ولی اگر موقع خم کردن ساقه شکست احتمالش هست که خشک شده باشه تا انتهای ساقه رو بررسی کنید.

  8. فهیمه راد گفته:

    سلام ، وقت بخیر
    برای اینکه قلمه کاکتوس جوانه های زیادی بزنه از چه هورمونی باید استفاده کنم ؟

    • کارشناس 1 گفته:

      درود،قلمه کاکتوس ابتدا باید ریشه دار بشه بعد شرایط رشد براش فراهم باشه تا جوانه های زیادی بده بعد از ریشه دارشدن وشروع به رشد با کودهای مخصوص کاکتوسها میتونید تقویت کنید.

  9. علی گفته:

    پودر بچه میتونه یک بستر برای همراهی پودر ریشه زایی باشه. پودر ریشه زایی اسمش ایندول بوتریک اسید هست که بهش میگن iba
    این ترکیب ریشه دهی قلمه ها را افزایش میدهد. اما اگر به میزان زیاد استفاده شود آنها را خراب میکند و از بین میبرد چون از هورمون تهیه شده است.
    مقالاتی که روی ریشه زایی هستن اینطور نوشتن که میتونیم درصدی از پودر ریشه زایی (iba) را داخل پودر بچه استفاده کنیم. مثلا اگر خواستین مثلا ترکیب ۰٫۲ و ۰٫۴ و ۰٫۶ و ۰٫۸ و ۱ و ۱٫۲ گرم پودر ریشه زایی را داخل ۱۰۰ گرم پودر بچه بریزید و حسابی مخلوط کنید و استفاده کنید.ترکیباتی ۰٫۲ و ۰٫۴ برای گیاهان با ساقه علفی مناسب هستن و ترکیبات ۰٫۶ و ۰٫۸ برای گیاهان نیمه علی مناست هستن و ترکیب ۱ و ۱٫۲ بای گیاهان با ساقه چوبی مناسب هست. بهتره که شرایط ریشه زنی هم فراهم بشه. مثلا بعد از اینکه از پودر ریشه زایی استفاده شد برگهای اضافه قلمه حذف شود و روی گلدان را با یک پلاستیک بپوشانید و فضای گلخانه ای درست کنید تا زودتر ریشه زنی استفاق بیفته. گلخانه های گل رز همینطوری ریشه دار میکنند. اونها IBA میخرن و داخل اتانول حل میکنند. سپس انتهای قلمه ها را برای حداکثر دو دقیقه توی محلول میگذارن و در درمیارن و داخل بستر کشت میگذارند. بهتره بستر کوکوپیت و پرلیت باشه تا زود تر ریشه بزنه.

  10. سجاد گفته:

    سلام وقتتون بخیر
    من ته قلنه شعمدونیم رو به عسل آغشته کردم و بعدش توی دارچین زدمش و روی تمام عسل ها رو با دارچین پر کردم به عنوان هورمون ریشه زایی…
    آیا این ترکیب واقعا برای ریشه زایی خوبه؟

  11. سهیل گفته:

    درود برخی از پودرهای بچه حاوی زینک هست / آیا باید بدون زینک را تهیه کرد یا حاوی زینک ؟؟؟

    تشکر

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، زینک اکساید ضدالتهاب هست بهتر هست از پودرهایی استفاده کنید که حاوی زینک اکساید نباشه.

  12. Ali گفته:

    سلام

    برای ترکیب خاک بستر کشت میشه یه مقدار دارچین به عنوان ضد عفونی کننده و ریشه زایه طبیعی استفاده کرد ( در کنار قارچکش )

    و بعدش تویه بستر کشت میشه به پیت ماس یکم خاکستر و محلول جوش شیرین اضافه کرد؟ چون استریاس و لوفوفرا خاک قلیایی رو فکر کنم ترجیح میدن و خاک و دارو و . . . همه اسیدی ان!

    اینارو در صورتیکه میگم که از سفال هم تو ترکیب استفاده کرده باشیم.
    اگر امکاناتش بود قضیه خاک بستر کشت قلیایی و ترکیبات طبیعی رو یه روشنی بندازید، ممنون ?❤

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، برای بستر کشت بهتر هست با محلول قارچ کش ضدعفونی کنیدودارچین وسایر مواد نریزید چون جوانه ها ضعیف هستند واحتمال ازبین رفتنشون زیاد هست پس بهتر هست چیز دیگری داخل خاک بستر ترکیب نکنید،برای قلیایی کردن خاک میتونید از سفال خرد شده یا لیکا استفاده کنید، ولی در اوایل جوانه زنی، بذرها به هیچ موادی نیاز ندارند بستر پیت ماس باشه کافی هست.

  13. نگارستانی گفته:

    سلام من هورمون آینده‌ها ۳ بپذیریم اسید دارم که بصورت پودر هست ، دستورالعملی هم ندیدم ، آیا باید بصورت پودر استفاده کنم یا محلول ؟ برای ریشه زایی

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، معمولا بصورت پودر مصرف میشه که انتهای قلمه به پودر آغشته شده وکشت میشه،در مورد محلول هورمون ریشه زایی بصورت مایع میشه که با اب ترکیب میشه.

  14. hieman گفته:

    سلام خسته نباشید
    برای تکثیر ساکولنت موقعی که قلمه داخل خاک هست میتونم محلول ریشه زا اسپری کنم؟

  15. سعید گفته:

    درود و سپاس از سایت خوبتون
    آیا هورمون ریشه زایی با اسید هیومیک فرق دارن؟
    چون هردوشون یه بو دارن و از نظر رنگ و ظاهر هم کاملا شبیه هم هستند

  16. ابراهیمی گفته:

    سلام وقتتون بخیر
    ببخشید میشه بپرسم ایا یوکا هم این شکلی ریشه میزنه؟
    یه راهنمایی دیگه،من گیاه برگ بیدی بنفش دارم از بهار تا الان تو بالکن خونه نگه میداشتم هوا سرد شد،برگاش تک و توک زرد شدن،اوردم تو خونه برگای زردش بیشتر شد،یعنی داره خراب میشه؟

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، اگر به انتهای اکثریت قلمه ها هورمون ریشه زایی بزنید زودتر ریشه دار میشند، گیاه یوکا زود ریشه میزنه میتونید داخل کوکوپیت بکارید وبعد ازریشه زنی داخل خاک انتقال بدید،تغییر محیط نگهداری به گیاهان شوک وارد میکنه وگیاه با زرد کردن برگهای قدیمی عکس العمل نشون میده که طبیعی هست برگهای زرود رو جدا نکنید صبر کنید کامل خشک بشن بعد جدا کنید بمرور زمان با محیط جدید ادابته بشه زرد شدن برگها متوقف میشه.

  17. علی گفته:

    سلام من دو تا شاخه دراسینا دارم میخوام داخل آب ریشه دار بشه میتونم به آبش محلول ریشه زایی اضافه کنم و داخلش بمونه؟ یا باید یه مدت کم داخل ریشه زا باشه

    • کارشناس 2 گفته:

      سلام، بله میتونید هورمون ریشه زایی رو داخل اب بریزید ،هفته ای یک بار اب رو تعویض کنید.

  18. الهه گفته:

    سلام من محلول ریشه زا مایع خریدم برای گل اپارتمانی که باید با اب ریشه دار بشه محلول رو بریزم تو اب تا گیاه ریشه دار بشه یا بعد از چند دقیقه در بیارم و بزارم تو اب معمولی ؟

    • کارشناس 1 گفته:

      سلام، بله داخل اب بریزید وگیاه رو داخل اب بگذارید،۲۴ ساعت بعد اب رو تعویض کنید.

دیدگاه‌ها بسته شده است.