خالص سازی، حلقه مفقوده در تولید بذر داخلی

نویسنده
آرش فیض یاب

عنوان نوشته
خالص سازی حلقه مفقوده در تولید بذر داخلی

متن نوشته
سلام ، نمیدونم در رابطه با مقوله خالص سازی بذر تا چه حد اطلاعات دارید ، کشورهایی مثل ژاپن ، تایلند ، هلند ، چک ، امریکا و… سالهاست که وارد این وادی شده‌ و شروع به خالص سازی بذر گیاهان خاص کردند.
یکسری از کاکتوس ها هستند که نیاز به خالص سازی ندارند و خروجی همواره یکسانی دارند ، مثل اچینو گروزونی ، بذری که میگیری مطمئنی خروجیش فقط اچینو گروزونیه و تنها نگرانیتون قوه نامیه بذرهاست.
اما یکسری از واریته ها مثل خانواده ژمینوها ، آستروفیتوم و آستریاس ها ، دیسکو ها و آریوها و…که صفت غالب خاصی دارند و انتظار ظهور اون صفت در بذریکه ازشون گرفتید رو دارید ، حتما باید خالص سازی شده باشند.
به عبارت دیگه هیچ تضمینی برای وجود صفت خاصه والدین در بذرهای تولید شده وجود نداره
به عنوان مثال بذر تولید شده از تلقیح دو واریته یکسان آستریاس ویتایپ نودوم ، لزوما نمیتونه ویتایپ نودوم باشه و امکان داره ساده ، پنج ریپ یا گونه ای هیبرید از آب دربیاد.

حالا علم خالص سازی چه کاری انجام میده؟
بر فرض دو گیاهی که صفت غالب نیشیکیه یکسان دارند رو با هم تلقیح میکنند ، بذر به دست اومده رو میکارند و حدود ۴ سال بعد که بذرهای کاشته شده گل دهی میکنه رو با هم تلقیح میکنند این میشه نسل اول ، شش نسل باید به این طریق ادامه پیدا کنه تا اطمینال حاصل بشه که اون گیاه نسل ششم خالص سازی شده و بذر تولید شده اصلاحا F1 نامیده میشه.
اون موقع ست که میشه انتظار داشت که بخش عظیم بذرهای خروجی اون نسل ششمی که خالص سازی شدند حامل اون صفت خاصه والدین اولیه شون هستند.
یعنی اون تولید کننده عزیز چیزی حدود ۲۱ تا ۲۴ سال زمان صرف میکنه تا به بذر و گونه F1 دست پیدا کنه

نکته بعدی در رابطه با مبحث خالص سازی اینه که هر واریته رو فقط با همون واریته تلقیح میکنند ، مثلا میراکل فقط با میراکل ، نودوم فقط با نودوم ، ویتایپ فقط با ویتایپ و نیشیکی فقط با نیشیکی
به همین خاطره که گیاه و بذر خالص سازی شده گرون تر از گیاه و بذرهای معمولین و با خیال راحت میشه بذر به دست آمده رو ضمانت کرد.

کاری که متاسفانه تو ایران انجام نشده و همه به غلط تصور میکنن اگه دوگونه که یک صفت مشترک دارند رو با هم تلقیح کنن ، خروجی بذرشون شبیه والدینشون میشه یا بدتر از اون ، یک قلمو به دست میگیرن و داخله تمام گل هایی که همزمان باز باشه میکنند و دیگه نگاه نمیکنند این سوپر کابوتوست و اون یکی آستروفیتومه و اون دیگری میراکله و… فقط به فکر تولید بذرن و نمیدونن مدام در حال تولید گونه های هیبرید و کم ارزش و غیر اصیل هستند ، خوبه که اصالت تو همه چیز از جمله تولید گل و گیاه حفظ بشه!
اما شنیدم خوشبختانه مدتیه که چند نفر به صورت محدود در نقاط مختلف کشور اقدام به خالص سازی بذر کاکتوس های خاص کردند ، درسته راه سخت و طولانی پیش رو دارند اما همینکه چنین دغدغه ای دارند ، ارزشمند و ستودنیه.
با آرزوی موفقیت برای تمام عاشقان دنیای زیبای کاکتوس ?