آموزش تعویض گلدان نهال و درختچه‌ها

آموزش تعویض گلدان نهال و درختچه‌ها
قسمت اول
تعویض گلدان و خاک در فصلی که مناسب این کار نیست.
شما قصد پرورش و لذت بردن از گیاه خود دارید پس باید از همان روز اول گیاه و نهال شما زیبا و گوشه خانه یا فضای باز منزل شما را زینت بخش باشد و نه تنها شما از دیدن آن لذت ببرید بلکه هر بیننده را شیفته خودش بکند، نهال شما نباید یک چوب خشک با چند برگ به روی آنها باشد باید گیاهی شاداب و غرق در انرژی باشد که به مکان زندگی شما زیبایی و انرژی مثبت هدیه کند.

برای این منظور ابتدا گلدانی زیبا از هر نوع که باشد البته پلاستیک هم مناسب‌تر است وهم ارزان‌تر گلدانی بخرید که یک یا دو سایز بزرگ‌تر از گلدان، قوطی ویا کیسه پلاستیکی گیاه خریداری شده شما باشد.

خاک مناسب نهال را بخرید یا خودتان اقدام به ترکیب خاک بکنید، بهترین خاک استفاده از کوکوپیت +پرلیت+پیت ماس می‌باشد یا می‌توانید ترکیب‌ها دیگر هم استفاده بکنید مثلاً از خاک باغچه و ماسه وشن و پیت ماس و کوکوپیت یا خاک آماده مخصوص از فروشگاه‌های باغبانی بخرید.

قسمت دوم
شما مقدمات کار را فراهم آوردید نهال، گلدان و خاک را تهیه کردید.
نهال را باید در روز تعویض گلدان و روز قبل آبیاری نکرده باشید، هنگام تعویض گلدان خاک بستر نهال نه خشک ونه گل آلود باشد نمدار و مرطوب باشد.

نهال اگر در کیسه پلاستیکی پرورش داده شده کیسه را توسط چاقو پاره بکنید و اگر در گلدان پلاستیکی است با سروته کردن گلدان وبا ضربه به ته گلدان گیاه را از گلدان خارج کنید، اگر موفق به این کار نشدید لبه گلدان را به آرامی بر سطح بلندی مثل نرده یا لبه پله سطحی که بلندتر از ارتفاع گیاه بود بکوبید و گیاه را از داخل گلدان خارج کنید و اگر نهال خریداری شده در حلب و قوطی روغن نباتی است باید از دو سمت قوطی را شکاف و نهال را خارج کنید برای بریدن قوطی از وسیله کمپوت باز کن‌ها ساده استفاده بکنید یا با چاقو که قوی باشد و با ضربه چکش به روی چاقو قوطی را از سمت طولی پاره کنید، گاهی وقت‌ها هم با چند ضربه با دست به اطراف قوطی بزنید امکان خارج شدن گیاه از قوطی راحت است و دیگر لازم نیست قوطی را شکاف بدهید.

قسمت سوم
۱-توده‌ای از خاک قالب خورده به شکل گلدان که هیچ اثری از ریشه نیست.
۲-توده‌ای از خاک که در بعضی از قسمت‌ها ریشه‌ها اندکی قابل مشاهده است.
۳-خاک دیده نمی‌شود و هرچه می‌بینید ریشه است که تنیده و پیچیده در هم و ریشه‌ها قالب گلدان کاشت را گرفته‌اند به اصطلاح میگوییم گیاه ریشه پر کرده است.

در بازار گل و گیاه کشورمان بیشتر تولید کننده‌های نهال گلدانی از خاک رس استفاده می‌کند و دلیل این کار ارزان بودن خاک و دوم نگهداری آب در خود هست و زحمت آبیاری را کم می‌کند و موضوع دیگر تا فروش رفتن گیاه ریشه رشد نمی‌کند که از ظرف کاشته شده بیرون برود و گسترش در خاک بستر نگهداری شده کند که هنگام فروش ریشه‌های بیرون زده و گسترش یافته قطع وبه گیاه شوکه وارد شده و تا حدودی امکان دارد در محل استقرار جدید خشک بشود.

اگر انتخاب نهال و گیاه شما برای پرورش بونسای از گیاهان آپارتمانی مثل خانواده فیکوس ها ویا شفلرا و غیره باشد این گیاهان معمولاً توسط پرورش دهنده‌ها از خاک مناسب‌تری استفاده می‌کنند و ترکیب خاک بتنهای خاک رس نیست.

قسمت چهارم
در آخرین روزهای اردیبهشت ماه هستیم و تعویض کامل خاک گلدان خطر ناک و امکان آسیب به گیاه و خشک شدن آن است.

پس چه باید بکنیم که گیاه را در گلدان جدید مستقل بکنیم گفتم با خارج کردن گیاه از گلدان با سه حالت برخورد می‌کنید اول توده‌ای از خاک که ریشه نمایان نیست در این حالت به آرامی با دست یا توسط چنگال کوچک باغبانی ویا چیز نوک تیز مثل پیچ گوشتی خاک‌های اطراف ریشه را که در آن است کنار و دور می‌کنیم به آرامی وبا احتیاط کامل که به ریشه آسیب وارد نشود این‌قدر خاک از زیر و دور وبالای گیاه بر می‌داریم تا به ریشه‌ها برسیم به ریشه که رسیدیم دیگر از خاک برداری و ریزش خاک دست می‌کشیم حالا نهال آماده شده ومی توانید آن را در گلدان جدید بکارید گلدان را قبلاً آماده کرده باشید سوراخ زهکش مناسب داشته باشد تعداد بیشتری در کف سوراخ ایجاد کنید یا سوراخ‌ها را گشادتر کنید.

برای پوشاندن سوراخ‌ها بهتر است از توری مناسب استفاده بکنید در پست‌های قبلی طرز استفاده از توری در زهکش توضیح داده شده پس با ریختن ریگ وشن درشت در کف به زهکش خاک گلدان کمک و از شستشوی خاک جلو گیری می‌شود با ریختن خاک مخصوص که درست کردید به روی ریگ‌ها گیاه را مستقل و اطراف خاک قدیمی را پوشش بدهید سعی کنید در هنگام اضافه کردن خاک ایجاد حفره نکنید و خاک یکنواخت در پای ریشه‌ها ریخته شود حدود پنج سانتیمتر از لبه گلدان تا خاک خالی بماند برای آبیاری و پس از کاشت با آبپاش گیاه را آبیاری کنید به شکلی آبیاری کنید که شاخسار هم از ریزش آب بهره ببرند گیاه در گلدان جدید دور از تابش آفتاب قرار بدهید برای چند روز و سپس به مکان مورد نظر و مناسب انتقال دهید.

قسمت پنجم
در این قسمت توضیح برای نهالی است که شما خرید داری کرده و پس از خارج کردن از گلدان مشاهده می‌کنید که توده‌ای خاک رس و اندکی ریشه پیدا است.

به روش قسمت سه همین مقاله خاک‌های سطح، خاک کف و اطراف نهال را به آرامی کنار بزنید تا به انبوه ریشه‌ها برسید وبه اینجا که رسیدید دیگر از ریزش و دور کردن خاک قدیمی خود داری و گیاه را در گلدان جدید بکارید.

در حالت سوم با انبوه ای از ریشه روبرو می‌شود گیاه در گلدان قدیمی ریشه پر کرده وبر اثر کمبود جا ریشه‌ها چرخ خورده و قالب گلدان را گرفته با برخورد به این شکل ریشه‌های تنیده و چرخ خورده را باز کنید آنها که خیلی بلند شده‌اند هرس بکنید ولی ۳۰℅بیشتر از ریشه را هرس نکنید امکان وارد شدن شوک به گیاه است بیشتر سعی کنید که ریشه‌ها را باز کنید تا آنها را قطع کنید فصل مناسبی نیست و هوا رو به گرم شدن می‌رود با قطع ریشه‌ها امکان خشک شدن هست هرچقدر کمتر ریشه‌ها قطع بشوند بهتر است در هنگام باز کردن ریشه‌ها مقداری از خاک قدیمی ریزش می‌کند و بدون آسیب رساندن به ریشه‌های مویی از سطح خاک بستر هم کم کنید ریشه‌های زیرین را باز و مقدار کم از خاک قدیمی را بردارید و از ریشه دور کنید و پس از انجام کارهای گفته شده سریع گیاه را بکارید و آبیاری کنید.

بهتر است در آبیاری گیاهان پس از تعویض گلدان از یک سم قارچی کش جهت پیش گیری از بیماری‌ها قارچ به ریشه‌ها زخم شده استفاده کنیم.